Πόσο συχνά ελέγχουμε το κινητό μας τηλέφωνο; Μήπως το ελέγξατε τώρα αφού διαβάσατε αυτή την πρόταση; Όλοι το κάνουμε. Αυτές οι μικρές πύλες προς το ψηφιακό σύμπαν είναι πραγματικά πολύ χρήσιμες, αλλά μπορούν να λειτουργήσουν και ως παγίδες.
Μία έρευνα του 2017 αποδεικνύει πόσο μπορεί να μας αποσπάσουν την προσοχή: Το smartphone επιβαρύνει τις γνωστικές μας ικανότητες απλά και μόνο με την παρουσία του στο ίδιο δωμάτιο που βρισκόμαστε. Δεν χρειάζεται καν να το ενεργοποιήσουμε.
Advertisment
Πόσο επιβλαβής είναι η παρουσία του στον ίδιο χώρο με εμάς
Για την έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of the Association for Consumer Research, οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Austin ζήτησαν από 448 προπτυχιακούς φοιτητές να συμπληρώσουν μια σειρά από τεστ, που είναι σχεδιασμένα να αξιολογούν την γνωστική ικανότητα. Περιελάμβαναν μια άσκηση με μοτίβα συμπλήρωσης και μια σειρά μαθηματικών προβλημάτων που συνδυαζόταν και με γράμματα.
Οι ερευνητές χώρισαν τους συμμετέχοντες σε τρεις ομάδες και ζήτησαν από τον καθένα να τοποθετήσουν τα τηλέφωνά τους σε διαφορετικές τοποθεσίες: είτε με την οθόνη προς τα κάτω πάνω στο γραφείο, είτε στην τσέπη/ τσάντα τους ή σε ένα άλλο δωμάτιο.
Τα αποτελέσματα; Όσοι είχαν τα τηλέφωνά τους σε άλλο δωμάτιο είχαν σημαντικά καλύτερη επίδοση από εκείνους που είχαν αφήσει το τηλέφωνό τους στο γραφείο ή στην τσάντα τους. Εν ολίγοις, όσο πιο μακριά ήταν το τηλέφωνο, τόσο καλύτερα λειτουργούσε ο εγκέφαλός τους.
Advertisment
Οι ερευνητές προχώρησαν και σε δεύτερο πείραμα χωρίζοντας αυτές τις τρεις συνθήκες σε υπό-συνθήκες: Οι συμμετέχοντες κράτησαν τα τηλέφωνά τους στο γραφείο, στις τσέπες ή σε άλλο δωμάτιο, αλλά οι μισοί τα είχαν ενεργοποιημένα και οι άλλοι μισοί απενεργοποιημένα. Και μόνο η παρουσία τους όμως ήταν αρκετή για να «θολώσει» τον εγκέφαλό τους.
Πώς μπορούμε να περιορίσουμε τις βλαβερές τους επιδράσεις
Το σίγουρο είναι ότι τα smartphones έχουν μεταμορφώσει την κοινωνία μας, διευκολύνοντας σε τρομερό βαθμό την επικοινωνία μεταξύ μας, την πλοήγησή μας στον κόσμο και την συγκράτηση πληροφοριών και αναμνήσεων. Αλλά αυτή η χρησιμότητα έχει και τη σκοτεινή της πλευρά, αφού γινόμαστε εξαρτημένοι από αυτά και υπερεκτιμάμε τις ικανότητές μας, οι οποίες τελικά δεν είναι ανεπτυγμένες χωρίς τη βοήθειά τους.
Οι μελέτες αποκαλύπτουν ότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα τηλέφωνά τους κατά μέσο όρο 85 φορές την ημέρα και μια έρευνα του 2015 από την Journal of Experimental Psychology συμπέρανε ότι και μόνο η δυνατότητα πρόσβασης σε μια μηχανή αναζήτησης μας κάνει να θεωρούμε ότι έχουμε περισσότερες γνώσεις απ’ ό,τι ισχύει στην πραγματικότητα.
Πώς λοιπόν μπορούμε να απελευθερωθούμε από αυτή την εξάρτηση; Όλοι μιλούν τον τελευταίο καιρό για μια απαραίτητη «ψηφιακή αποτοξίνωση», η οποία συνοψίζεται σε τρεις εύκολες μεθόδους:
1. Θέστε όρια όσον αφορά στη χρήση του κινητού σας τηλεφώνου. Φτιάξτε έναν κανόνα: δεν ασχολούμαστε με το κινητό όταν είμαστε στο κρεβάτι και δεν το έχουμε μαζί μας στο τραπέζι που γευματίζουμε.
2. Απενεργοποιήστε όλους τους ήχους ειδοποιήσεων. Με αυτό τον τρόπο, θα το ελέγχουμε όποτε εμείς θέλουμε και όχι όποτε εκείνο μας καλεί.
3. Τέλος, εξασκήστε τον αυτοέλεγχο. Δείτε πόσο μπορείτε να αντέξετε χωρίς το κινητό σας. Μπορείτε να πάτε μέχρι την αγορά χωρίς αυτό; Μπορείτε να δείτε μια ολόκληρη ταινία χωρίς να το δείτε ούτε μία φορά;
Πηγές:
https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0139004
https://www.apa.org/pubs/journals/releases/xge-0000070.pdf
https://www.journals.uchicago.edu/doi/10.1086/691462
