Καθημερινά, βομβαρδιζόμαστε µε τόνους «υποχρεωτικής» θετικότητας. Τα social media είναι γεμάτα από συμβουλές που µας παροτρύνουν επιτακτικά να δούμε τη φωτεινή πλευρά της ζωής — και µόνο. Ειδικοί κάθε είδους —από life coaches έως θεραπευτές— προσπαθούν να µας πείσουν ότι το κλειδί για την ευτυχία είναι η αποσιώπηση της αρνητικότητας. Ακόμα και όταν αντιμετωπίζουμε σημαντικές προκλήσεις —ασθένειες, απώλειες, χωρισμούς και άλλα δυσάρεστα—, µας δίνεται ελάχιστος χώρος για να εκφράσουμε τα αληθινά µας συναισθήματα. Και φυσικά ούτε συζήτηση να τα επεξεργαστούμε πριν φτάσουμε στο σημείο να νιώσουμε καλύτερα και να προχωρήσουμε.
Αλλά αν όλη αυτή η θετικότητα είναι η απάντηση, γιατί τόσο πολλοί από εµάς νιώθουμε άγχος, κατάθλιψη και εξάντληση;
Advertisment
Σε αυτό το καινοτόμο βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις key Books, η δημοφιλής ψυχοθεραπεύτρια Whitney Goodman παρουσιάζει τις τελευταίες έρευνες στην επιστήμη της, καθώς και ιστορίες θεραπευοµένων που αποκαλύπτουν πόσο επιζήμια είναι η τοξική θετικότητα για τον εαυτό µας και τις σχέσεις µας. Με απλούς τρόπους, παραδείγματα και διαλόγους µάς δείχνει πώς να σταθούμε στους γύρω µας όταν τα δύσκολα συναισθήματα τους κυριεύουν (και ναι, δεν αρκεί ένα «θα περάσει κι αυτό»).
Το αποτέλεσμα είναι περισσότερη αυθεντικότητα, σύνδεση και ανάπτυξη — και τελικά, ένα µονοπάτι για να έρθουμε σε επαφή µε τον αληθινό µας εαυτό.
Στο απόσπασμα που ακολουθεί η συγγραφέας εξηγεί την έννοια της «Τοξικής Θετικότητας», πώς επηρεάζει την καθημερινότητά μας, καθώς και τι την ώθησε στη συγγραφή του βιβλίου.
Advertisment
Θα στοιχημάτιζα ότι τρεις είναι οι πιθανοί λόγοι που θα επιλέξετε αυτό το βιβλίο:
- Σας έχει κατακλύσει η τοξική θετικότητα και την έχετε πια σιχαθεί.
- Δεν ξέρετε τι σημαίνει τοξική θετικότητα αλλά είστε περίεργοι να μάθετε.
- Δεν μπορείτε να διανοηθείτε με ποιον τρόπο είναι ποτέ δυνατόν η θετικότητα να γίνει τοξική και θέλετε να ανακαλύψετε τι είδους βλαστήμιες αραδιάζω μέσα σ’ αυτό το βιβλίο.
Όπως πολλοί επίδοξοι ψυχοθεραπευτές, έτσι κι εγώ μπήκα στον χώρο για λόγους που δεν μου ήταν απολύτως σαφείς εκείνη την εποχή. Ήξερα ότι μου άρεσε να βοηθάω τους ανθρώπους και είχα εμμονή να μαθαίνω την ιστορία του καθένα ξεχωριστά. Αργότερα όμως ανακάλυψα (με τη βοήθεια της δικής μου ψυχοθεραπεύτριας) ότι τελικά ο λόγος που ήθελα να κάνω αυτό το επάγγελμα ήταν ότι πίστευα πως, αν μάθαινα τα πάντα για τις σχέσεις και την ανθρώπινη ψυχή, θα μπορούσα να κάνω καλά όλους όσους αγαπούσα και ότι δεν θα ένιωθα ποτέ ξανά πόνο. Είμαι σίγουρη ότι όλοι οι συνάδελφοι ψυχοθεραπευτές και οι μέλλοντες ψυχοθεραπευτές με καταλαβαίνετε πολύ καλά.
Έτσι, μπήκα κι εγώ στον χώρο σχετικά αθώα και με αρκετές ψευδαισθήσεις. Ήμουν κλειστή και πορωμένη. Ήθελα να είναι οι πελάτες μου ευάλωτοι, αλλά όχι εγώ. Πίστευα ότι θα κάνω καλά τους ανθρώπους, αλλά κανένας δεν είχε ανάγκη να γίνει καλά. το μόνο που ήθελαν ήταν κάποιος να τους ακούσει και να τους στηρίξει. Νόμιζα ότι θα είμαι εκείνη που μιλάει επειδή τα ξέρει όλα, αλλά στην ουσία είμαι εκείνη που ακούει.
Πίστευα ότι θα καταλάβω τον εαυτό μου και τον κόσμο, αλλά τώρα έχω περισσότερες απορίες. Πίστευα ότι θα άλλαζα τους πάντες γύρω μου – αντιθέτως, έμαθα ότι ο μόνος άνθρωπος τον οποίο μπορώ να αλλάξω είναι ο εαυτός μου. Τα κίνητρά μου για να ξεκινήσω αυτό το επάγγελμα μπορεί να ήταν λίγο «άκυρα», αλλά είμαι χαρούμενη που το έκανα.
Μου αρέσει πολύ που είμαι ψυχοθεραπεύτρια και πάντα ένιωθα ότι διαφέρω λίγο από τους συναδέλφους μου. Δεν ήμουν ποτέ ο τύπος του θεραπευτή που διαλογίζεται, πίνει τσάι και κάνει γιόγκα. Η φωνή μου είναι πολύ δυνατή, δεν φοράω κελεμπίες και απεχθάνομαι όλα αυτά τα «εμπνευστικά» αποφθέγματα στους τοίχους. Προσπάθησα να τα δω λίγο πιο χαλαρά τα πράγματα. Προσπάθησα να αρχίσω να εκτιμάω λίγο όλες αυτές τις επιβεβαιώσεις και παροτρύνσεις που μας λένε «έλα σε επαφή με το παιδί μέσα σου και αγάπησέ το». Δεν τα κατάφερα. Έτσι ένιωθα όταν διάβαζα τα περισσότερα βιβλία αυτοβοήθειας και ψυχολογίας που κυκλοφορούν. Όλα μου δίνουν την αίσθηση ότι δεν λένε τα πράγματα με το όνομά τους. Θέλω κάποιος να τα πει όπως είναι, να μιλήσει ειλικρινά.
Η τοξική θετικότητα είναι κάτι που με απασχολούσε για πολύ καιρό, αλλά δεν είχα ακόμη βρει τον τρόπο να την κατονομάσω. Την είχα ζήσει στο σπίτι μου καθώς μεγάλωνα, παντού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στις θρησκευτικές τελετές, στο σχολείο, και τελικά ως θεραπεύτρια με τους πελάτες μου.
Είχα παρατηρήσει ότι όλοι μας συμβάλλουμε με κάποιον τρόπο σε αυτήν, αλλά σε προσωπικές συζητήσεις, μέσα σε κλειστές πόρτες, όλοι παραδέχονταν ότι τη μισούσαν. Κι εγώ η ίδια το έκανα αυτό – ένιωθα ότι, αν δεν αποτελούσα κομμάτι της, θα με θεωρούσαν «αρνητική». Είχε καταφέρει να εισχωρήσει στην επαγγελματική και στην προσωπική μου ζωή. Αλλά με το που το παρατήρησα, δεν μπορούσα πια να κάνω ότι δεν το βλέπω.
Μπορεί εγώ να είχα μόλις παρατηρήσει το φαινόμενο αυτό, αλλά η αλήθεια είναι ότι υπάρχει εδώ και αιώνες. Πανεπιστημιακοί, δημοσιογράφοι και ερευνητές όπως η Σάρα Άχμεντ, η Οντρ Λορντ, η Μπάρμπαρα Ερενράιχ, η Γκάμπριελ Έτινγκεν και η μπελ χουκς ασκούν κριτική εδώ και πολλά χρόνια στο αδιάκοπο κυνήγι της ευτυχίας και έχουν αποκαλύψει με πειστικό τρόπο το πόσο καταστροφικό μπορεί να είναι σε όλο τον κόσμο, ειδικά σε περιθωριοποιημένες ομάδες. Το έργο τους έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο να καταλάβω πόσο πολύ έχει εξαπλωθεί η έννοια της τοξικής θετικότητας. Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν πλέον πάρα πολλές έρευνες που αποδεικνύουν την αναποτελεσματικότητα της θετικότητας σε ποικίλες περιστάσεις, όλοι όσοι ασχολούνται με την αυτοβοήθεια εξακολουθούν να προωθούν τη θετικότητα και το κυνήγι της ευτυχίας με κάθε ευκαιρία. Έτσι, θέλησα να βρω έναν τρόπο να διαδώσω αυτές τις έρευνες έξω από τις κλειστές πόρτες των πανεπιστημίων, στον σύγχρονο κόσμο.
Οι πελάτες μου και η προσωπική μου ζωή είναι η πραγματική πηγή έμπνευσης για αυτό το βιβλίο και ο λόγος ύπαρξής του. Η επαγγελματική μου καριέρα μού έχει προσφέρει το προνόμιο να κάθομαι μέσα σε ένα δωμάτιο χωρίς κανέναν περισπασμό και να γνωρίζω σε μεγάλο βάθος ανθρώπους κάθε μέρα. Είναι μια μοναδική εμπειρία και μου έχει διδάξει τόσα πολλά για τη ζωή, τον κόσμο και την ανθρώπινη φύση. Ο κάθε πελάτης μου ξεχωριστά με έχει αλλάξει με κάποιον τρόπο. Είμαι παντοτινά ευγνώμων για την ανθρωπιά, τους αγώνες και την επιμονή που έχω βιώσει και εξακολουθώ να βιώνω ανάμεσα σε αυτούς τους τέσσερις τοίχους. Έχω χρησιμοποιήσει πολλές διαφορετικές ιστορίες από όλα αυτά τα χρόνια που εργάζομαι ως ψυχοθεραπεύτρια και τις έχω συνδυάσει με έρευνες πάνω στη θετική σκέψη, στα συναισθήματα, στις σχέσεις και στα κίνητρα, για να σας βοηθήσω να καταλάβετε με ποιον τρόπο η θετικότητα μπορεί να γίνει τοξική, και τι να κάνετε εναλλακτικά.
Αυτό είναι ένα βιβλίο που στην ουσία το έγραφα για χρόνια στο Instagram και στο γραφείο μου χωρίς να το ξέρω. Είναι ειλικρινές, αυθεντικό και αληθινό. Είναι ένα βιβλίο για όσους θέλουν να βρουν έναν τρόπο να βοηθήσουν τον εαυτό τους και τους άλλους. Απευθύνεται σε ανθρώπους που τους έχει εξουθενώσει η προσπάθεια να παριστάνουν ότι είναι συνεχώς ευτυχισμένοι – στη δουλειά, στο σπίτι, με τους φίλους και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Σε ανθρώπους που κουράστηκαν να τους επιβάλλεται η θετική ενέργεια ανά πάσα στιγμή, που έχουν βαρεθεί να ακούν ότι τα πάντα συμβαίνουν για κάποιον λόγο.
Αν σας ενδιαφέρει να αποκτήσετε μια πλήρη εικόνα του τι σημαίνει τοξική θετικότητα, με ποιον τρόπο μάς επηρεάζει και τι μπορούμε να κάνουμε για να την αποφύγουμε, σας συμβουλεύω να διαβάσετε το βιβλίο από την αρχή έως το τέλος.
Η ευτυχία και η θετικότητα έχουν γίνει και στόχος και υποχρέωση. Με κάθε ευκαιρία, μας λένε ότι πρέπει να είμαστε ευγνώμονες ή πιο θετικοί. Έγραψα αυτό το βιβλίο για τους ανθρώπους που δεν κατάφεραν να «προκαλέσουν» μια τέλεια ζωή. Το έγραψα για τους ανθρώπους που νιώθουν πολλά συναισθήματα και κάνουν πολλές σκέψεις. Το έγραψα για μένα, και το έγραψα για εσάς.
