Ο Μπάρνεϊ Στίνσον, κύριος χαρακτήρας της τηλεοπτικής σειράς «How I met your mother», υπέθεσε σε ένα επεισόδιο ότι οι άνθρωποι γίνονται αντιληπτοί ως πιο ελκυστικοί σε μια ομάδα απ’ ό,τι όταν τους βλέπουμε μεμονωμένα. Το ονόμασε αυτό «το φαινόμενο της μαζορέτας». Αρκετές επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι ο Μπάρνεϊ είχε δίκιο, αποδεικνύοντας ότι ένα πρόσωπο φαίνεται πιο ελκυστικό σε μια ομάδα απ’ ό,τι θα φαινόταν μόνο του.
Τι ισχύει όμως με τις selfies στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης; Φαινόμαστε πιο ελκυστικοί μόνοι μας ή με άλλους; Μήπως επωφελούμαστε όταν οι άλλοι είναι ιδιαίτερα ελκυστικοί, επειδή οι άνθρωποι μας βλέπουν σα να ανήκουμε συνολικά σε μια ελκυστική ομάδα; Ή ωφελούμαστε από μη ελκυστικούς άλλους, επειδή μας κάνει να φαινόμαστε εμείς συγκριτικά πιο ελκυστικοί; Και σε ποιο βαθμό παίζει ρόλο η αντικειμενική μας ελκυστικότητα;
Advertisment
Εναλλαγή από εσωτερικά σε εξωτερικά πρότυπα αξιολόγησης
Σύμφωνα με τον Μπάρνεϊ Στίνσον, κάθε πρόσωπο σε οποιαδήποτε ομάδα εμφανίζεται πιο ελκυστικό από ό,τι ατομικά. Ωστόσο, ο Μπάρνεϊ φαίνεται να έχει κάνει λάθος σε αυτό. Αυτό που είναι πιο πιθανό είναι ότι μια γνωστή έννοια του μάρκετινγκ μπαίνει στο παιχνίδι – χρησιμοποιώντας την τάση των ανθρώπων να αντιλαμβάνονται διαφορετικά τα προϊόντα όταν παρουσιάζονται ξεχωριστά σε σχέση με όταν παρουσιάζονται δίπλα-δίπλα.
Ομοίως, όταν αξιολογούμε ένα πρόσωπο μεμονωμένα, έχουμε μόνο τα εσωτερικά μας πρότυπα για να μας καθοδηγήσουν. Η αξιολόγησή μας βασίζεται κυρίως σε αυτά τα πρότυπα, εφόσον έχουμε επαρκείς πληροφορίες για να προβούμε σε αξιολόγηση. Αυτό σημαίνει ότι οι παρατηρητές δεν αντλούν πρόσθετες πληροφορίες για να σχηματίσουν τις εντυπώσεις τους όταν αξιολογούν αναμφισβήτητα όμορφους ανθρώπους, όπως η Scarlett Johansson ή ο Chris Hemsworth. Ως αποτέλεσμα, εμφανίζονται εξίσου ελκυστικοί όταν τους βλέπουν μεμονωμένα ή σε μια ομάδα.
Ωστόσο, με τα περισσότερα πρόσωπα, η ελκυστικότητα είναι πιο αμφίρροπη. Οι παρατηρητές συχνά εξετάζουν την ελκυστικότητα των διπλανών προσώπων, όταν αυτά είναι διαθέσιμα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, το πρόσωπο ενός ατόμου αξιολογείται σε αντίθεση με τα συνοδευτικά πρόσωπα. Με άλλα λόγια, τα πρότυπα σύγκρισης δεν βασίζονται πλέον σε εσωτερικά κριτήρια, καθώς τώρα οι παρατηρητές χρησιμοποιούν και εξωτερικά κριτήρια. Τώρα αυξάνεται η ελκυστικότητα των προσώπων όταν συγκρίνονται με λιγότερο ελκυστικά πρόσωπα. Ωστόσο, ένα πρόσωπο στο πλαίσιο όμορφων προσώπων κινδυνεύει να φανεί λιγότερο ελκυστικό σε σύγκριση.
Advertisment
Οι πρώτες εντυπώσεις
Είναι σημαντικό ότι η έρευνα σχετικά με το φαινόμενο της μαζορέτας έχει επικεντρωθεί στην αξιολόγηση άγνωστων προσώπων που πλαισιώνονται από άγνωστα πρόσωπα. Αυτό αντιστοιχεί σε κάθε κατάσταση όπου έχουμε μια πρώτη εντύπωση. Είναι πιθανό ότι σε άλλες καταστάσεις η ελκυστικότητα ενός προσώπου θα μπορούσε να επωφεληθεί από την παρουσία ιδιαίτερα ελκυστικών προσώπων. Για παράδειγμα, όταν εμπλέκεται η κλιμάκωση και κάποιος συνδέει ένα πρόσωπο με εκείνα των ελκυστικών φίλων του. Έτσι, μακροπρόθεσμα, είναι δυνατόν να επωφεληθούμε από το να βρισκόμαστε ανάμεσα σε ελκυστικούς άλλους.
Ωστόσο, όταν πρόκειται για τις πρώτες εντυπώσεις, τα πρόσωπα επωφελούνται όταν πλαισιώνονται από λιγότερο ελκυστικά άλλα πρόσωπα. Αυτό ισχύει ακόμη και αν τα μη ελκυστικά πρόσωπα πλαισιώνονται από μη ελκυστικά πρόσωπα: Γίνονται αντιληπτά ως πιο όμορφα, επειδή τώρα το πρότυπο σύγκρισης έχει αλλάξει. Όσο λιγότερο ελκυστικό είναι ένα πρόσωπο, τόσο περισσότερο επωφελείται από την παρουσία άλλων προσώπων.
Ωστόσο, τα ελκυστικά πρόσωπα μπορούν επίσης να επωφεληθούν. Ερευνητές χρησιμοποίησαν εικόνες από τη βάση δεδομένων προσώπων του Σικάγο με περίπου 600 πρόσωπα και παρατήρησαν ότι ακόμη και για τα πρόσωπα που βρίσκονταν στο κορυφαίο 25% της κατάταξης ομορφιάς στη βάση δεδομένων, η ελκυστικότητά τους αυξανόταν όταν παρουσιάζονταν δίπλα σε μη ελκυστικά πρόσωπα.
Το φαινόμενο της μαζορέτας έχει επιβεβαιωθεί πολλάκις. Η επίδραση εμφανίζεται αν τα πρόσωπα βρίσκονται στην ίδια εικόνα και αν τα πρόσωπα βρίσκονται σε ξεχωριστές εικόνες στην ίδια οθόνη. Η θέση δεν κάνει καμία διαφορά: τα πρόσωπα στη μέση επωφελούνται εξίσου με τα πρόσωπα στα αριστερά ή στα δεξιά. Το φαινόμενο δεν εμφανίζεται μόνο σε φυσικά περιβάλλοντα. Ακόμα και τα πρόσωπα που δημιουργούνται από υπολογιστή φαίνονται καλύτερα αν πλαισιώνονται από μη ελκυστικά πρόσωπα.
Συμπέρασμα: Φαίνεστε πιο ελκυστικοί σε μια selfie με άλλους ανθρώπους απ’ ό,τι μεμονωμένα, εφόσον οι άλλοι είναι εξίσου ή λιγότερο ελκυστικοί. Όσο πιο ελκυστικοί είστε, τόσο λιγότερο θα επωφεληθείτε από αυτό το φαινόμενο, αλλά είναι σημαντικό να έχετε κατά νου ότι δεν θα βοηθήσει να δημοσιεύσετε μια selfie που έχει τραβηχτεί με άλλους ανθρώπους στο κάδρο, αν αυτοί είναι πιο ελκυστικοί.
