Η μοναξιά, σε αντίθεση με τη μοναχικότητα, είναι ίσως το πιο σκοτεινό συναίσθημα του σύγχρονου ανθρώπου. Δυστυχώς το πρόβλημα της μοναξιάς είναι ότι αποτελεί έναν φαύλο κύκλο, διότι, όπως σε κάθε κατάσταση, το πρόβλημα ξεκινάει από μέσα. Όταν όμως δεν επιλύεται η εσωτερική αιτία, οι άνθρωποι προσπαθούν διακαώς να βρίσκονται με άλλους, κάνοντας συχνά συμβιβασμούς, ή και αναπτύσσοντας πολλές φορές συμπεριφορές και τρόπους σκέψης που χρησιμεύουν μόνο για να τονίσουν την απομόνωσή τους, όπως η στροφή στο ποτό και γίνονται πιο ευαίσθητοι στις προσβολές και τις απορρίψεις.
Λιγότερο μελετημένο είναι το ερώτημα του κατά πόσον μερικοί άνθρωποι έχουν τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας που τους δίνουν ένα είδος προστασίας έναντι αυτών των κινδύνων που σχετίζονται με τη μοναξιά. Μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό “Journal of Health Psychology” βρίσκει ένα πολλά υποσχόμενο χαρακτηριστικό που φαίνεται να ταιριάζει σε αυτή η περιγραφή – την αυθεντικότητα ή απλά να είστε αληθινοί με τον εαυτό σας.
Advertisment
Η Jennifer Bryan και οι συνάδελφοί της εξέτασαν 537 προπτυχιακούς φοιτητές, τα ¾ των οποίων σχεδόν ήταν γυναίκες. Οι μαθητές συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια σχετικά με το πόσο μόνοι ένιωθαν, για τη διάθεσή τους, για τυχόν δυσάρεστα σωματικά συμπτώματα που είχαν βιώσει τον τελευταίο μήνα, πόσο αλκοόλ συνήθως έπιναν σε καθημερινή βάση, κατά πόσον είχαν πρόβλημα με το ποτό και, τέλος, την αυθεντικότητά τους.
Τι εννοούσε η έρευνα με τον όρο «αυθεντικότητα»;
Για να πάρετε μια αίσθηση του τι οι ερευνητές εννοούσαν πραγματικά με τον όρο «αυθεντικότητα», ας δούμε περισσότερες λεπτομέρειες σε αυτό το τελευταίο ερωτηματολόγιο. Αποτελείτο από 45 στοιχεία σε τέσσερις κατηγορίες:
Advertisment
1) Ευαισθητοποίηση, δηλαδή πόσο κάποιος έχει κίνητρα για να κατανοήσει τον εαυτό του
2) Συμπεριφορά, η οποία μετρά πόσο το πρόσωπο ενεργεί στην πραγματικότητα σύμφωνα με τις αξίες και τις πεποιθήσεις του
3) Σχετικές κατευθύνσεις, δηλαδή πόσο ανοιχτό και ειλικρινές είναι το πρόσωπο στις σχέσεις του
4) Αμερόληπτη Επεξεργασία, η οποία αναφέρεται στο πόσο μπορεί κάποιος να αξιολογήσει με ακρίβεια τον εαυτό του, χωρίς να παραπλανάται από το τι λένε οι άλλοι ή κάνουν.
Οι ερευνητές πήραν το μέσο όρο από αυτές τις υποκλίμακες για να δώσουν στους συμμετέχοντες μια συνολική βαθμολογία αυθεντικότητας.
Το κύριο αποτέλεσμα είναι άμεσο. Σε ολόκληρη την ομάδα των συμμετεχόντων, η δυνατή αίσθηση της μοναξιάς, έτεινε να συσχετίζεται με την δυνατή αίσθηση της κατάθλιψης και του άγχους και με περισσότερα σωματικά συμπτώματα και προβλήματα με το ποτό. Δυστυχώς, αυτό είναι συμβατό με προηγούμενη έρευνα σχετικά με τα επακόλουθα της μοναξιάς.
Αλλά εδώ υπάρχει η διαφορά: μεταξύ εκείνων των φοιτητών που παρουσίαζαν μεγαλύτερη βαθμολογία στην αυθεντικότητα, οι συσχετίσεις αυτές παρουσίαζαν μείωση. Δηλαδή, αν αισθάνθηκαν μοναξιά, αλλά μπόρεσαν επίσης να έχουν υψηλή βαθμολογία στην αυθεντικότητα, τότε οι μετρήσεις στην κατάθλιψη και το άγχος τους έτειναν να είναι χαμηλότερες, το ίδιο και τα προβλήματα με το ποτό και τα σωματικά συμπτώματα.
Περιορισμοί έρευνας
Η μελέτη αυτή παρουσίαζε μετρήσεις σε συγκεκριμένες χρονικές φάσεις και έτσι τα αποτελέσματα χρειάζεται να ερμηνευτούν με προσοχή (επίσης δεν γνωρίζουμε αν οι ίδιες διαπιστώσεις, ισχύουν για μια διαφορετική δημογραφική ομάδα, όπως είναι οι ηλικιωμένοι άνθρωποι). Αλλά η ελπιδοφόρα ερμηνεία αυτών των αποτελεσμάτων είναι ότι το να είναι κανείς αληθινός με τον εαυτό του, παρέχει ένα είδος προστασίας έναντι των συνήθων αρνητικών συνεπειών της μοναξιάς.
Γιατί μπορεί να συνέβη αυτό; Η Bryan και οι συνάδελφοί της έθεσαν μια-δυο εξηγήσεις:
1) ίσως οι πολύ αυθεντικοί ανθρώποι δεν υπεραναλύουν τα μοναχικά συναισθήματά τους. Δε βλέπουν τη μοναξιά τους σαν ένα απορριπτικό στοιχείο της προσωπικότητάς τους αλλά πιστεύουν ότι έτσι είναι τα πράγματα εκείνη τη περίοδο.
2) οι αυθεντικοί άνθρωποι ενδεχομένως να προσπαθούν λιγότερο να ξεφύγουν από τη μοναχική τους κατάσταση, κάνοντας παρέα με ανθρώπους που δεν θέλουν να είναι μαζί ή να κάνουν πράγματα που δεν θέλουν να κάνουν. Και ναι, αυτό μπορεί να αυξήσει την απομόνωσή τους αρχικά, αλλά πιθανώς συμβάλλει στην αποτροπή τους από το να γίνουν ολοένα και πιο μίζεροι και να καταφεύγουν σε αντιπαραγωγικούς μηχανισμούς αντιμετώπισης, όπως η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
Φυσικά, όπως αναγράφηκε, υπάρχουν αρκετοί περιορισμοί στην έρευνα. Χρειάζεται μια αναπαραγωγή των αποτελεσμάτων, με μια πιο ισχυρή και μακροπρόθεσμη μεθοδολογία της έρευνας (η οποία θα ακολουθεί την αλλαγή συναισθήματων και τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων με την πάροδο του χρόνου) και να εξεταστούν και άλλες δημογραφικές μεταβλητές.
Αυτό που είναι συναρπαστικό όμως, είναι ότι αν το αποτέλεσμα αποδειχθεί ότι είναι πραγματικό, τότε παραπέμπει σε ένα χρήσιμο τρόπο για να βοηθήσουμε τους μοναχικούς ανθρώπους, με το να τους ενθαρρύνουμε να είναι ο εαυτός τους. «Μια τέτοια παρέμβαση θα είναι μοναδικά ευεργετική», είπαν οι ερευνητές, «δεδομένου ότι θα κάνει αμεσότερη και πιο εύκολη την επικοινωνία με το άτομο που νιώθει μοναξιά».
[toggle title="Πηγές"]
[/toggle]
