Η Άνοιξη είναι μία από τις δύο μεγάλες μεταβατικές περιόδους του χρόνου η οποία από τον κρύο, μουντό και σκοτεινό χειμώνα μας προετοιμάζει και μας πηγαίνει στο ζεστό, ζωηρό και φωτεινό καλοκαίρι. Η περίοδος που διαρκεί είναι απαραίτητη για όλα τα ζωντανά πλάσματα να καταφέρουν να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες και να λειτουργήσουν όσο καλύτερα μπορούν.
Όπως κάθε αλλαγή, έτσι κι αυτή, παρά το ότι οι περισσότεροι δείχνουμε να την προσμένουμε με χαρά και αδημονία, μπορεί να προκαλέσει πολύ στρες, άγχος και σε κάποιους υπερευαίσθητους οργανισμούς, συμπτώματα κατάθλιψης.
Advertisment
«Είναι γεγονός ότι οι περισσότεροι άνθρωποι νιώθουν την άνοιξη αυξημένη ενεργητικότητα, αισιοδοξία και ενθουσιασμό, πιθανώς σε συνδυασμό με μία ψυχική αναστάτωση και μειωμένη ανάγκη για ύπνο. Η ένταση αυτή οφείλεται κατ’ αρχάς στο ότι είμαστε εξαιρετικά ευαίσθητοι στα φυσικά φαινόμενα, δηλαδή σε παράγοντες όπως ο φωτισμός και η θερμοκρασία. Ακόμα και λίγες πρόσθετες ώρες ηλιοφάνειας και αυξημένης περιβαλλοντικής θερμοκρασίας είναι αρκετές για να αυξηθεί η παραγωγή σεροτονίνης και ντοπαμίνης στον εγκέφαλο.
Οι ουσίες αυτές είναι νευροδιαβιβαστές, δηλαδή συμμετέχουν στη μετάδοση μηνυμάτων μεταξύ των νευρικών κυττάρων, και είναι υπεύθυνες για τα αισθήματα ευεξίας», εξηγεί ο νευρολόγος-ψυχίατρος Δρ. Νίκος Ε. Δέγλερης, διδάσκων Ψυχοθεραπείας στο Πανεπιστήμιο Paris V, στη Γαλλία. Οι άνθρωποι οι οποίοι είναι επιρρεπείς στην κατάθλιψη ή έχουν ήδη παρουσιάσει συμπτώματα, δεν έχουν καμία πρόσχαρη διάθεση να βγουν στην εξοχή, να περπατήσουν κάτω από τον δυνατό ήλιο και να οραματιστούν τις καλοκαιρινές διακοπές τους. Μάλλον η Άνοιξη σε αυτούς φέρει αντίθετα αποτελέσματα.
«Την ίδια ώρα που κάποιοι ανασκουμπώνονται για να κάνουν δημιουργικά πράγματα και να περάσουν περισσότερο χρόνο σε υπαίθριες δραστηριότητες, άλλοι παλεύουν για να μπουν σε αυτό το κλίμα και αντί να νιώθουν καλύτερα, αισθάνονται χειρότερα. Πολλοί ασθενείς αναφέρουν πως η αλλαγή της ώρας στα τέλη του Μαρτίου τους δημιουργεί αρνητική ψυχική διάθεση, διότι οι μέρες μεγαλώνουν, οι ώρες της ηλιοφάνειας αυξάνονται και εκείνοι αισθάνονται πιο εκτεθειμένοι. Έτσι, εντείνονται συναισθήματα όπως η ευερεθιστότητα, οι δυσκολίες στη συγκέντρωση, η απώλεια ενδιαφέροντος για πράγματα που απολάμβαναν και, μερικές φορές, ο αυτοκτονικός ιδεασμός», λέει ο Δρ Δέγλερης.
Advertisment
Στις μεγάλες αλλαγές των εποχών ο οργανισμός μας προσαρμόζεται στις συνθήκες φωτός μέσω της μελατονίνης, μιας εγκεφαλικής ορμόνης η οποία είναι υπεύθυνη για το βιολογικό μας ρολόι. Όταν ξεκινά ο χειμώνας η έλλειψη μελατονίνης προκαλεί σε πολλούς την «μελαγχολία του χειμώνα (SAD)» ενώ την Άνοιξη, η αύξησή της οδηγεί σε «ανάστροφη SAD». Το 10% περίπου όσων πάσχουν από συναισθηματικές διαταραχές, αποσυντονίζονται με κάθε αλλαγή που συμβαίνει στο βιολογικό τους ρολόι, με αποτέλεσμα να βιώνουν ακραίες συνθήκες άγχους με το που ζεσταίνει ο καιρός.
Γενικότερα, υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι προσαρμόζονται εύκολα στις αλλαγές και άλλοι οι οποίοι απλά δεν τις αντέχουν. Οι άνθρωποι με τάσεις κατάθλιψης μάλλον φοβούνται περισσότερο τις ευχάριστες αλλαγές από ότι τις δυσάρεστες. Δεν τους βοηθά καθόλου να βλέπουν χαρούμενους ανθρώπους με πολύχρωμα ρούχα να κυκλοφορούν ή να αναρτούν ξέγνοιαστες στιγμές στις εξοχές με τα πρώτα αγριολούλουδα.
«Εάν αισθάνεστε, λοιπόν ότι βυθίζεστε στην κατάθλιψη την άνοιξη, αρχίστε να καταγράφετε τα συναισθήματα και τα σωματικά συμπτώματά σας. Να καταγράφετε λεπτομέρειες όπως η ψυχική διάθεση, οι αλλαγές στην όρεξη, η ικανότητά σας να συγκεντρώνεστε όταν κάνετε κάτι, τα συναισθήματα απελπισίας και αναξιότητας, αλλά και σωματικά συμπτώματα όπως οι γαστρεντερικές διαταραχές, οι πονοκέφαλοι και τα προβλήματα ύπνου», λέει.
«Αν δείτε ότι παραμένετε σε αυτή την κατάσταση επί μέρες, καλό είναι να επικοινωνήσετε με τον ειδικό στην ψυχική υγεία. Η καταγραφή θα σας βοηθήσει να του δώσετε αναλυτική εικόνα για την κατάστασή σας, ώστε να την αξιολογήσει σωστά και να προτείνει την κατάλληλη αγωγή, που μπορεί να είναι συνεδρίες ψυχολογικής υποστήριξης, υγιεινοδιαιτητικά μέτρα (π.χ. βελτίωση της διατροφής, περπάτημα) ή/και φαρμακευτική αγωγή», συνιστά ο Δρ Δέγλερης.
Αν ακόμα βλέπεται κάποιο κοντινό σας πρόσωπο να παρουσιάζει αυτά τα συμπτώματα, συμβουλευτείτε επίσης έναν ειδικό ο οποίος θα σας καθοδηγήσει για το πώς ακριβώς θα πρέπει να του συμπεριφερθείτε και πώς να το καθοδηγήσετε προς ψυχολογική βοήθεια σε περίπτωση που η άρνησή του να ανακάμψει είναι έντονη.
Photo: Author/Depositphotos
