Η απίστευτη πνευματική πειθαρχία του παππού μου άφησε πολλούς άφωνους από θαυμασμό. Η πρώτη του εμπειρία στην πνευματική προσήλωση ήταν στην ηλικία των πέντε ετών. Η μητέρα του ακολουθούσε την ινδουιστική παράδοση να δίνει όρκους –που συνήθως σήμαινε να απαρνείσαι κάτι για κάποιο διάστημα– και όταν ο παππούς μου ήταν νήπιο, αυτή ορκίστηκε να μη φάει μέχρι να δει τον ήλιο.
Υπό φυσιολογικές συνθήκες αυτό δεν θα ήταν δύσκολο, αλλά έδωσε τον όρκο την εποχή των μουσώνων. Ο Μπάπου θυμόταν αργότερα ότι ο ήλιος κρυβόταν πίσω από πυκνά σύννεφα για αρκετές μέρες στη σειρά και, παρόλο που η μητέρα του συνέχιζε να μαγειρεύει εύθυμα για όλη την οικογένεια και να κάθεται μαζί τους την ώρα του φαγητού, εκείνη δεν έτρωγε ούτε μπουκιά. Ο Μπάπου ταράχτηκε που την είδε να υπομένει μια τέτοια θυσία για τόσο καιρό. Ήταν μάλλον η πρώτη του εμπειρία ενσυναίσθησης.
Advertisment
Ένα απόγευμα, κάθισε δίπλα στο παράθυρο και άρχισε να προσεύχεται να διαλυθούν τα σύννεφα και να αφήσουν τον ήλιο να ξεπροβάλει. Ξαφνικά μια ηλιαχτίδα εμφανίστηκε κι εκείνος φώναξε ενθουσιασμένος τη μητέρα του. Μέχρι να αφήσει εκείνη αυτό που έκανε και να πάει στο παράθυρο, ο ήλιος είχε κρυφτεί πάλι πίσω από τα σύννεφα της βροχής. Η μητέρα του χαμογέλασε και είπε: «Απ’ ό,τι φαίνεται, ο Θεός δεν θέλει να φάω σήμερα».
Ένας όρκος σαν αυτόν της μητέρας του Μπάπου μπορεί να μοιάζει αλλόκοτος τώρα, στην ανεκτική κοινωνία μας. Αλλά στον παππού μου είχε βαθύ αντίκτυπο. Αργότερα στη ζωή του έκανε πολυήμερες νηστείες για πολιτικούς σκοπούς, που προσέλκυαν την προσοχή όλου του πλανήτη. Αυτές οι νηστείες ήταν εφικτές μόνο επειδή είχε εξασκηθεί στην πνευματική προσήλωση.
Όταν ήμουν στο άσραμ, είχε καθιερώσει τη Δευτέρα ως ημέρα σιωπής, και συχνά έκανε μικρές νηστείες για να αποκτά πειθαρχία και έλεγχο του νου και των επιθυμιών του. Όλες αυτές οι επιλογές οφείλονταν στο παράδειγμα της μητέρας του όταν ήταν μικρός. Χρησιμοποίησε τη συναισθηματική δύναμη που του έδειξε εκείνη για να επηρεάσει άλλους τα μετέπειτα χρόνια.
Advertisment
Δεν αντιλαμβανόμαστε πάντα πόσο βαθιά επηρεάζουν οι συμπεριφορές μας τα παιδιά μας. Αισθάνονται την αγάπη μας όσο και την αδιαφορία μας και μαθαίνουν τα μαθήματα που τους διδάσκουμε με τις καθημερινές μας πράξεις. Αν είστε γονιός, τι παράδειγμα δίνετε που θα εμφανιστεί αργότερα στη ζωή και στις εμπειρίες του παιδιού σας; Ή αν έχετε γονιό (και ναι, όλοι έχουμε!) τι μαθήματα σας δίδαξαν οι γονείς σας που θέλετε τώρα να αποτινάξετε; Μερικές φορές ασυναίσθητα επαναλαμβάνουμε τη βία και την προσβολή που βιώσαμε ως παιδιά, διαιωνίζοντας την κακή κληρονομιά που πρέπει να σταματήσουμε.
Μπορούμε να κάνουμε μια συνειδητή προσπάθεια να ενεργούμε δίχως βία στην ανατροφή των παιδιών μας, ώστε να δώσουμε αυτό το δώρο σε αυτά, αλλά και στον κόσμο γενικότερα.
Ο Μπάπου και η γυναίκα του είχαν τέσσερις γιους, ένας από τους οποίους ήταν ο πατέρας μου, ο Μανιλάλ, δεύτερος στη σειρά. Ο πατέρας μου και τα μικρότερα αδέλφια του, Νταβντάς και Ραμντάς, προσπάθησαν σκληρά να μιμούνται τον Μπάπου και να ακολουθούν τα ένστικτά τους για καλοσύνη και προσφορά. Όμως ο μεγάλος γιος, ο Χαριλάλ, ήταν ανυπάκουος από μικρός και ποτέ δεν ξεπέρασε τα προβλήματά του. Όταν μεγάλωσε έγινε αλκοολικός και αντιμετώπισε κατηγορίες για κλοπή και υπεξαίρεση χρημάτων.
Ο παππούς μου κατηγορούσε τον εαυτό του για τις αποτυχίες του γιου του και ήθελε να τον βοηθήσει. Αλλά το να υποστεί κανείς ποινή για τις πράξεις ενός παιδιού, λειτουργεί μόνο όταν το παιδί είναι πρόθυμο να ακούσει και να συμμορφωθεί. Ο Χαριλάλ δεν είχε τέτοια πρόθεση. Ο Μπάπου προσπάθησε να καλοδεχτεί τον Χαριλάλ σπίτι, αλλά ο άσωτος υιός δεν ενδιαφερόταν να επιστρέψει στην οικογενειακή φωλιά. Πέρασε κάποια χρόνια πάμπτωχος και άστεγος, και χλεύαζε οτιδήποτε έκανε ο παππούς μου. Κοίταζε μόνο πώς να υπονομεύει ακούραστα το όνομα Γκάντι.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Arun Gandhi «Μαχάτμα Γκάντι: Το Δώρο του Θυμού» – Εκδόσεις Διόπτρα
Photo: Author/Depositphotos
