, ,

Χωρίς σχέση: Η ψυχολογία πίσω από την single ζωή

Η single ζωή γίνεται ολοένα και πιο συνηθισμένη. Σύμφωνα με δεδομένα μόνο των ΗΠΑ από το 1970 έως το 2010, τα ποσοστά ανέβηκαν από

Χωρίς σχέση: Η ψυχολογία πίσω από την single ζωή

Η single ζωή γίνεται ολοένα και πιο συνηθισμένη. Σύμφωνα με δεδομένα μόνο των ΗΠΑ από το 1970 έως το 2010, τα ποσοστά ανέβηκαν από το 28% στο 44%. Οι λόγοι γι’ αυτό είναι ασαφείς.

Δυσκολεύονται οι άνθρωποι να ταιριάξουν με ένα άλλο άτομο επιτυχώς; Βρίσκουν ικανοποίηση στη ζωή χωρίς σχέση; Σχετίζονται οι πολιτισμικές και κοινωνικές αλλαγές (απόρροια των οικονομικών αλλαγών) με την επιλογή των ανθρώπων να μένουν μόνοι;

Advertisment

Η μεταμόρφωση του στίγματος

Αν και τα ποσοστά μεγαλώνουν, η single ζωή ακολουθείται ακόμα από ένα στίγμα, διαφορετικής απλά μορφής. Από το στερεοτυπικό «Πότε θα νοικοκυρευτείς και θα παντρευτείς;» και «Πότε θα γίνω γιαγιά;» σε πολιτισμικές αντιλήψεις για το ότι η μονογαμική μακροχρόνια σχέση είναι το μονοπάτι που όλοι πρέπει να ακολουθούμε, στην ευκολία απόκτησης παιδιών μέσω ενός γάμου, μέχρι τις έρευνες που υποστηρίζουν ότι όντας κάποιος σε σχέση, έχει καλύτερη υγεία.

Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο. Η σχέση θεωρείται γενικά καλύτερη από την εργένικη ζωή και όσοι είναι single, συχνά θεωρούνται ύποπτοι διάφορων ψυχολογικών ζητημάτων, ειδικά αν είναι δική τους και μόνο επιλογή. Και σαν να μη φτάνουν όλα αυτά, η ανοιχτή κριτική επιδεινώνει το θέμα του στίγματος.

Ποιοι όμως επιλέγουν να μένουν χωρίς σχέση, και είναι ικανοποιημένοι με αυτή την επιλογή, και ποιοι είναι single αλλά επιθυμούν μια σχέση; Γιατί οι έρευνες σχετικά με τις αιτίες της εργένικης ζωής είναι ελλιπείς και η μεγαλύτερη προφανώς έμφαση έχει δοθεί στις μακροχρόνιες σχέσεις και στα χαρακτηριστικά τους.

Advertisment

Για τη συμπλήρωση αυτού του χάσματος, οι ερευνητές μελέτησαν την υπάρχουσα βιβλιογραφία για την single ζωή εστιάζοντας στη θεωρία προσκόλλησης, προτείνοντας δύο πιθανά μονοπάτια: επιλεγμένη ή εθελοντική και αναγκαστική ή ανεπιθύμητη.

Το είδος δεσμού αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα που συνεισφέρει στην αναγκαστική single ζωή. Μέσα από πολλές ερευνητικές μελέτες διαφαίνεται ότι ο ανασφαλής δεσμός σχετίζεται με περισσότερες πιθανότητες να είναι κανείς χωρίς σχέση ή αν έχει, να μην είναι ικανοποιημένος από αυτή. Και δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι όσοι αναφέρουν προβληματικές σχέσεις με τους γονείς τους τείνουν να παρουσιάζουν δυσκολίες και στις ενήλικες σχέσεις τους.

Παρομοίως, ο ασφαλής δεσμός συνδέεται με μεγαλύτερες πιθανότητες σύναψης σχέσης από την οποία αντλείται και ικανοποίηση. Εξετάζοντάς το σε βαθύτερο επίπεδο, οι επιστήμονες αναφέρουν ότι ο αγχώδης τύπος δεσμού και ο αποδιοργανωμένος αποτελούν προδιάθεση της single ζωής μέσω διαφορετικών μονοπατιών σε σύγκριση με τον ασφαλή τύπο. Το τρίτο μοντέλο που συζητούν πηγάζει από τον ασφαλή δεσμό και αποτελεί την συνειδητή επιλογή. Αυτό το μοντέλο είναι το πιο ασαφές και μη κατανοητό και έχει ερευνηθεί ελάχιστα.

Τα τρία μοντέλα για την single ζωή

1. Αγχώδης τύπος προσκόλλησης

Για όσους επιζητούν τρυφερότητα στις μακροχρόνιες σχέσεις, ο αγχώδης/ αμφιθυμικός τύπος δεσμού παρουσιάζει δυσκολίες. Εξαιτίας της ιδιαίτερης αυτής μορφής προσκόλλησης, καθώς οι αγχώδεις άνθρωποι έρχονται πιο κοντά με τους άλλους, τα συναισθήματα, οι σκέψεις και η συμπεριφορά τους υπερενεργοποιούνται, επιδρώντας αρνητικά στην συντροφικότητα που ψάχνουν. Στις σχέσεις, αυτός ο τύπος προσκόλλησης σχετίζεται με μεγάλο βαθμό άγχους, ανήσυχες σκέψεις, έλλειψη εμπιστοσύνης. Όλα αυτά απομακρύνουν τους άλλους ανθρώπους.

Εδώ, αναδύεται ο φόβος απόρριψης, η ζήλεια και η τάση συνεχούς σύγκρουσης. Οι έρευνες επίσης υποδεικνύουν ότι τα άτομα με αγχώδες τύπο δεσμού παραμένουν προσκολλημένοι συναισθηματικά σε προηγούμενους ερωτικούς συντρόφους. Έτσι δεν είναι διαθέσιμοι για νέες γνωριμίες και σχέσεις.

2. Ανασφαλής τύπος δεσμού

Οι άνθρωποι με αυτό το είδος προσκόλλησης διαχειρίζονται τα συναισθήματα ευαισθησίας που σχετίζονται με την διαπροσωπική εγγύτητα, κρατώντας αποστάσεις από τους άλλους μέσω μιας σειράς συμπεριφορών, συναισθημάτων και σκέψεων, που βοηθούν στη μείωση της ενεργοποίησης του συστήματος δεσμού. Αυτό ποικίλλει ανάλογα με το αν δείχνουν απαξιωτική ή φοβισμένη πρακτική αποφυγής.

Ο ανασφαλής τύπος δεσμού μπορεί να σχετίζεται με μια μειωμένη ανάγκη τρυφερότητας ή να αποφεύγεται η παραδοχή αυτής της ανάγκης. Σε κάθε περίπτωση, η βασική τους αντίληψη είναι ότι κάθε στενή σχέση καταλήγει πάντα σε πόνο και αποτυχία. Με βάση τα παραπάνω, είναι «λογικό» αυτοί οι άνθρωποι να παίρνουν αποστάσεις από σχέσεις, μειώνοντας έτσι την ανεπιθύμητη ενεργοποίηση δυσάρεστων αντιδράσεων που σχετίζονται με έναν τύπο δεσμού. Τείνουν να μην μοιράζονται πολλά πράγματα με τους άλλους και μετά από έναν χωρισμό, προτιμούν να μένουν μακριά από νέες σχέσεις.

3. Single κατ’ επιλογή και ασφαλής τύπος δεσμού

Τέλος, οι ερευνητές αναγνωρίζουν ένα τρίτο μονοπάτι εργένικης ζωής, που δεν εμπεριέχει απαραιτήτως παρελθοντικές δυσκολίες στις σχέσεις, αλλά περισσότερο αντανακλά μια ασφαλή προσωπική επιλογή, όπου οι ανάγκες δεσμού ικανοποιούνται από άλλους τύπους σχέσεων.

Όπως και με άλλες ανάγκες, οι σεξουαλικές ανάγκες ικανοποιούνται με άλλους τρόπους χωρίς την ύπαρξη ενός σταθερού μοτίβου σχέσεων. Αυτοί οι άνθρωποι επιλέγουν να μένουν χωρίς σχέση για διάφορους λόγους, προσωπικούς και επαγγελματικούς, πνευματικούς και θρησκευτικούς, λόγω προτίμησης της απομόνωσης και/ή μειωμένων αναγκών για τη συνεχή συντροφιά ενός συγκεκριμένου ερωτικού συντρόφου.

Grant Hilary Brenner, ψυχίατρος και ψυχαναλυτής – Photo: Author/Depositphotos

Λάβετε καθημερινά τα άρθρα μας στο e-mail σας

Σχετικά θέματα

Κανόνας 7-7-7: Η τακτική που κάθε υγιής σχέση θα πρέπει να ακολουθεί
Γιατί παραμελούμε συγγενείς και φίλους για τους νέους συντρόφους μας; Ίσως φταίνε… οι ορμόνες
Ποια είναι η νέα «θεραπεία» για τη μοναξιά; Κάντε έναν φίλο τον χρόνο
Ποιες είναι οι επιπτώσεις του έρωτα στον εγκέφαλό μας

Πρόσφατα Άρθρα

Εναλλακτική Δράση