Ο τρόπος που αντιδρούμε στις αντιξοότητες μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την υγεία και τη ζωή μας. Ο ψυχολόγος Σαλβατόρε Μάντι και οι συνάδελφοί του στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο μελέτησαν περισσότερους από είκοσι πέντε χιλιάδες υπαλλήλους της Illinois Bell Telephone, όταν η εταιρεία συρρικνώθηκε κατά 50% μέσα σ’ έναν χρόνο, κάτι που θεωρήθηκε μια από τις μεγαλύτερες ανακατατάξεις στην εταιρική ιστορία.
«Τα δύο τρίτα του δείγματός μας κατέρρευσαν με διάφορους τρόπους. Κάποιοι έπαθαν έμφραγμα ή υπέφεραν από καταθλιπτική και αγχώδη διαταραχή. Άλλοι στράφηκαν στο αλκοόλ και στα ναρκωτικά, πήραν διαζύγιο ή άρχισαν να φέρονται βίαια. Αντίθετα, το ένα τρίτο του δείγματός μας ήταν ανθεκτικό. Αυτοί οι υπάλληλοι επέζησαν και ευημέρησαν παρά τις στρεσογόνες αλλαγές. Αν αυτά τα άτομα έμεναν στην εταιρεία, ανέβαιναν στην κορυφή της ιεραρχίας. Αν έφευγαν, είτε ξεκινούσαν δικές τους επιχειρήσεις είτε προσλαμβάνονταν σε στρατηγικά σημαντικές θέσεις σε άλλες εταιρείες».
Advertisment
Αυτό που βρήκαν οι ερευνητές ήταν ότι εκείνοι που κατάφεραν να κάνουν τη μετάβαση με επιτυχία αντέδρασαν ως εξής: Πρώτον, αποφάσισαν να εμπλακούν στο πρόβλημα και να προσπαθήσουν να γίνουν μέρος της λύσης. Δεύτερον, πάλεψαν για να διατηρήσουν την αποφασιστικότητά τους, αντί να αποδεχτούν παθητικά την κατάσταση. Και τρίτον, αντιμετώπισαν την κρίση ως πρόκληση, προσπαθώντας να βρουν τρόπους να τη χρησιμοποιήσουν για να γίνουν και οι ίδιοι πιο δυνατοί, να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά τους και να αναπτυχθούν.
Σύμφωνα με τον Λόρενς Γκονζάλες, συγγραφέα του Βαθιά Επιβίωση: Ποιος Ζει, Ποιος Πεθαίνει και Γιατί, όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με καταστάσεις που απειλούν τη ζωή μας, ένα 10% από εμάς παραμένει ήρεμο, συγκεντρωμένο και ζωηρό. Το υπόλοιπο 90% πανικοβάλλεται. Ποια είναι η διαφορά; Εκείνοι που είναι πιθανότερο να επιβιώσουν, λέει, είναι εκείνοι που μπορούν να βρουν ευκαιρίες στις καταστάσεις αυτές.
Για παράδειγμα, είναι πιθανότερο να δουν ομορφιά γύρω τους. «Αυτοί που επιζούν είναι συντονισμένοι στο θαύμα του κόσμου», γράφει. «Η εκτίμηση της ομορφιάς, το αίσθημα του δέους ενισχύουν τις αισθήσεις». Αναφέρει την εμπειρία του Αντουάν ντε Σαιντ-Εξιπερί, αεροπόρου και συγγραφέα του Μικρού Πρίγκιπα. Όταν το αεροπλάνο του έπεσε στην έρημο της Λιβύης, ο Σαιντ-Εξιπερί παρέμεινε ήρεμος επειδή βρήκε κάτι στο οποίο να εστιάσει θετική ενέργεια.
Advertisment
«Να μαστε εδώ, καταδικασμένοι σε θάνατο, κι ωστόσο η βεβαιότητα του θανάτου δεν μπορεί να συγκριθεί με την απόλαυση που νιώθω», έγραψε. «Η χαρά που μου δίνει αυτό το μισό πορτοκάλι που κρατάω στο χέρι μου είναι μια από τις μεγαλύτερες χαρές που γνώρισα ποτέ». Βρίσκοντας κάτι – οτιδήποτε – που θα μας βοηθήσει να κρατήσουμε ανοιχτό το μονοπάτι προς την ελπίδα και ζωντανή μια θετική στάση, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την απώλεια, τον πόνο και την τραγωδία λίγο λίγο.
«Οι επιζώντες αντλούν μεγάλη χαρά ακόμα κι από τις πιο ασήμαντες επιτυχίες», γράφει ο Γκονζάλες. «Σκέψου πόσο τυχερός είσαι. Νιώσε ευγνωμοσύνη – είσαι ζωντανός». Επομένως, ναι, η υγεία είναι ευλογία. Είμαστε τυχεροί αν μένουμε κοντά σ’ ένα πάρκο ή έχουμε εύκολη πρόσβαση στην ύπαιθρο. Αλλά όποιες κι αν είναι οι συνθήκες της ζωής μας, αναπόφευκτα θα βρούμε μπροστά μας προκλήσεις.
Το σημαντικό είναι να ξέρουμε ότι έχουμε μέσα μας τα εργαλεία για να τις αντιμετωπίσουμε. Υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στη στωική αποδοχή και στην εγκαρτέρηση. Το γεγονός ότι καλλιεργούμε την ικανότητα να μην ενοχλούμαστε από τα εμπόδια, τις απογοητεύσεις και τις αναποδιές της ζωής δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να προσπαθούμε ν’ αλλάξουμε αυτά που μπορούμε ν’ αλλάξουμε.
Η προσευχή της γαλήνης, διασκευή εκείνης που έγραψε ο θεολόγος Ράινχολντ Νίμπουρ το 1942, συνοψίζει τη στωική σοφία: «Θεέ μου, δώσε μου τη γαλήνη να δεχτώ τα πράγματα που δεν μπορώ ν’ αλλάξω, το θάρρος ν’ αλλάξω αυτά που μπορώ και τη σοφία να καταλαβαίνω τη διαφορά». Και η σοφία να καταλαβαίνουμε τη διαφορά πηγάζει από την ικανότητά μας να περάσουμε από το στενό, απορροφημένο στον εαυτό του κόσμο μας σ’ έναν κόσμο που περικλείει μια ευρύτερη προοπτική και ένα μεγαλύτερο ιδανικό.
Και όλα αρχίζουν με τις καθημερινές, μικρές, θετικές αλλαγές που μας σπρώχνουν στην κατεύθυνση που θέλουμε να πάμε. Θα προτείνω τρεις που έκαναν μεγάλη διαφορά στη δική μου ζωή:
1. Ακούγοντας την εσώτερη σοφία σας, αφήστε σήμερα κάτι που δεν χρειάζεστε πια – κάτι που απομυζά την ενέργειά σας δίχως να ωφελεί ούτε εσάς ούτε κανένα αγαπημένο σας πρόσωπο. Ίσως κάποιες πίκρες, κάποιες αρνητικές σκέψεις ή κάποιο σχέδιο που ξέρετε ότι δεν θα ολοκληρώσετε.
2. Ξεκινήστε έναν κατάλογο ευγνωμοσύνης τον οποίο θα μοιράζεστε με δύο ή περισσότερους φίλους που θα σας στέλνουν τον δικό τους.
3. Ορίστε μια συγκεκριμένη ώρα το βράδυ που θα σβήνετε πάντα τις συσκευές σας – και βγάλτε τες από την κρεβατοκάμαρά σας. Η αποσύνδεση από τον ψηφιακό κόσμο θα σας βοηθήσει να επανασυνδεθείτε με τη σοφία σας, τη διαίσθησή σας και τη δημιουργικότητά σας.
Κι όταν ξυπνήσετε το πρωί, μην ξεκινήσετε τη μέρα σας κοιτάζοντας το smartphone σας. Σταματήστε για ένα λεπτό – πιστέψτε με, διαθέτετε ένα λεπτό – για να πάρετε βαθιά αναπνοή, ή να νιώσετε ευγνωμοσύνη, ή να αποφασίσετε ποιος θα είναι ο στόχος σας την ημέρα εκείνη.
Απόσπασμα από το βιβλίο της Arianna Huffington με τίτλο «Δες τη ζωή αλλιώς» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα. Μπορείτε να το βρείτε εδώ
Photo: Author/Depositphotos
