Ακόμα και στις θεραπείες το σημαντικότερο ερώτημα που απευθύνουμε στους ανθρώπους που έχουν έρθει για βοήθεια είναι αν πραγματικά επιθυμούν να “προχωρήσουν”. Όπως είπε ο μεγάλος Ιπποκράτης: “Πριν θεραπεύσεις κάποιον, ρώτησέ τον εάν είναι πρόθυμος να αφήσει πίσω όλα εκείνα που τον κάνουν να αρρωσταίνει”.
Πόσο ειλικρινής είσαι με σένα; Πόσο αληθινά διατεθειμένος είσαι να αφήσεις πίσω σου όσα δεν σε ωφελούν; Πόσο βαθιά επιθυμείς να φύγεις από τη ζώνη ασφαλείας σου και να βιώσεις νέες καταστάσεις; Αν έχεις συνηθίσει τις απότομες προσγειώσεις από τα διάφορα χτυπήματα ή αστοχίες σου, έχεις τη δύναμη και θέληση να πετάξεις ξανά; Ή μήπως προτιμάς την ασφάλεια και μετριότητα του εδάφους;
Advertisment
Αν ανήκεις στην τελευταία περίπτωση, καλό θα είναι τουλάχιστον να το παραδεχτείς σε σένα, αρχικά. Αν όχι, τότε το μόνο που χρειάζεσαι είναι η θέληση. Τίποτε άλλο. Κι αν έχεις την θέληση, τότε θα έχεις και την ευρηματικότητα για να ξεπεράσεις οποιοδήποτε εμπόδιο, που θα έρθει σαν τεστ ή σαν άσκηση ψυχικής ενδυνάμωσης. “Όπου υπάρχει θέληση, υπάρχει και τρόπος”, επίγνωση και γνωμικό σοφίας του οποίου η αρχική έμπνευση δόθηκε από τον Τζωρτζ Χέρμπερτ.
Σε μία συζήτηση – συνεδρία με τον Δημήτρη Νομικό πάνω στο θέμα, πολύ εύστοχα μου είπε πως, το χρέος μας όταν βλέπουμε κάτι που κατά την αντίληψη, συνειδητότητα και εμπειρία μας είναι μη ωφέλιμο ή κατά τρόπον τινά λάθος για τον συνάνθρωπό μας, είναι να του το πούμε. Μία φορά. Το τι θα κάνει από εκεί και πέρα είναι δικό του. Όσο κοντινός κι αν είναι σε εμάς αυτός ο άνθρωπος, δεν πρέπει να ταυτιστούμε με την δράση ή μη δράση του, παρά μόνο να θυμηθούμε πως ο κάθε ένας έχει το δικό του Μονοπάτι. Και τους δικούς τους χρόνους. Το σενάριο που πρέπει να ξετυλίξει, δεν το ξέρει ούτε ο ίδιος, παρά μόνο η ψυχή του. Κι εκείνη μόνο ξέρει πραγματικά τι πρέπει να κάνει και πότε. Ο ρόλος μας είναι να δώσουμε το ερέθισμα, την προτροπή ή ενθύμηση, να μοιραστούμε τη γνώση ή την διαίσθησή μας όσο πιο αντικειμενικά μπορούμε. Εκεί σταματάει η ευθύνη μας, αλλά και το ψυχικό μας χρέος αν μπορούμε να το πούμε έτσι.
Θα έχεις συναντήσει ανθρώπους που θέλουν σώνει και ντε να βοηθήσουν. Ακόμα και με το ζόρι. Εδώ εμφανίζονται κι άλλα ερωτήματα. Θέλεις πραγματικά κι ανιδιοτελώς να βοηθήσεις τον άλλον; Το χρειάζεται; Είναι δικό του κομμάτι η προβολή κάποιου δικού σου πάνω του; Μήπως απλά θέλεις να νιώσεις ότι βοηθάς κάποιον επειδή δεν βοηθάς εκείνον που πραγματικά χρειάζεται βοήθεια, δηλαδή εσένα; Κι έτσι η προσοχή σου φεύγει αλλού, και ξεχνάς τα δικά σου; Η βοήθεια που επιθυμείς να προσφέρεις, πηγάζει από το εγώ, ή την ψυχή σου;
Advertisment
Ένα άλλο σημείο που πρέπει να σταθούμε είναι η ρήση με το αυγό: “Αν ένα αυγό σπάσει από μια εξωτερική δύναμη, η ζωή τελειώνει. Αν σπάσει από την εσωτερική δύναμη, η ζωή ξεκινά”. Καθώς επίσης και η αντίστοιχη παραβολή με την κάμπια: Κάποιος την είδε στο κουκούλι της να προσπαθεί να το ανοίξει σαν μικρή πλεόν πεταλούδα, και επειδή δυσκολευόταν, αποφάσισε να την “βοηθήσει”. Έτσι, άνοιξε το κουκούλι κι η μικρή πεταλούδα βγήκε έξω στον κόσμο. Το πρόβλημα ήταν ότι η μεταμόρφωσή της δεν είχε ολοκληρωθεί, διότι δεν ζορίστηκε αρκετά και για τον απαιτούμενο χρόνο, ώστε να δυναμώσουν από την αντίσταση τα φτερά και τα υπόλοιπα μέλη της. Ο άνθρωπος λοιπόν την βοήθησε, κι έτσι η πεταλούδα μετά από λίγες μέρες, πέθανε. Ακόμα κι ο σπόρος που νομίζεις πως είναι δύστυχα θαμμένος κάτω από τη γη, ίσως απλά κι αυτός σταδιακά ξυπνάει στις συγκεκριμένες συνθήκες και βάζει βαθιά θεμέλια για τις ρίζες που θα τον μετατρέψουν σε λουλούδι ή ένα πανύψηλο δέντρο μετέπειτα. Ο Σπόρος δεν ξέρει ούτε ο ίδιος τι κρύβει μέσα του. Ούτε τι ήταν πριν γίνει σπόρος, ούτε τι μπορεί να γίνει.
Τώρα για το “ουδείς ασφαλέστερος εχθρός εκ του ευεργετηθέντος”, υπάρχουν και κάποιες άλλες παράμετροι που σε πολλούς μας διαφεύγουν. Ο συγκεκριμένος, είχε ανάγκη για βοήθεια, την ζήτησε; Επίσης όταν τον βοήθησες, κατέβηκες στο επίπεδο που ήταν την τότε στιγμή, ταπεινά και ισότιμα; Ή μήπως ακόμα και χωρίς να το καταλάβεις τον έκανες να νιώσει ακόμα πιο μικρός κι εσένα μεγάλο και τρανό; Μπορεί όντως να ήταν τελικά αχάριστος, αλλά αν εσύ θέλεις να είσαι πραγματικά σωστός, “κάνεις το καλό και το ρίχνεις στο γιαλό”, με τον σωστό τρόπο, με ανιδιοτέλεια και χωρίς προσδοκία ανταλλάγματος. Άρα, το τι θα κάνει εκείνος ή εκείνη μετά, θα έπρεπε να είναι κάτι το οποίο δεν πρέπει να σε απασχολεί. Εξ’ ορισμού λοιπόν, η συγκεκριμένη φράση που χρησιμοποιούμε τόσο συχνά ως πιπίλα ενδεχομένως και να μην έχει λόγο ύπαρξης.
Υπάρχουν φορές που το σωστό για εμάς ίσως δεν είναι το σωστό για τον άλλον. Είτε για την θέση στην οποία βρίσκεται, στον χρόνο, είτε βάση των διαφορετικών εμπειριών και ψυχοσύνθεσης. Μπορεί η αντικειμενική αλήθεια να είναι μία, αλλά εδώ, υπάρχουν πάρα πολλές υποκειμενικές. Και πολλές φορές ενδέχεται να είναι ταυτόχρονα σωστές, ανάλογα από το πρίσμα που κοιτάς, κι ανάλογα από το χρονικό σημείο που βρίσκεσαι.
Την υποτιθέμενη παντογνωσία, αδυναμία ή αλαζονεία μας για το τι είναι το καλύτερο για τον άλλον την κάθε δεδομένη στιγμή ας την κρατήσουμε για εμάς. Το αύριο και το κάθε μονοπάτι κανείς δεν ξέρει, τελικά, που οδηγεί. Είναι σχεδόν αδύνατον να έχουμε όλα τα δεδομένα, τις εμπειρίες και βιώματα, αλλά και γνώση του αύριο για το που μπορεί να οδηγήσει τον καθένα η κάθε απόφαση ή προσωρινή στάση, όσο φαινομενικά κι αν κρατήσει μέσα στην σχετικότητα του χρόνου.
Ακόμα και τα υποτιθέμενα λάθη, αν δεν γίνουν, δεν είναι δυνατόν να μετατραπούν σε βιωματικά μαθήματα και αναβάθμιση. Ακριβώς για αυτό, είτε στην προπονητική ζωής είτε σε κάποιες μορφές ψυχοθεραπείας, δεν συμβουλεύουμε πέραν εξαιρέσεων, αλλά με τις κατάλληλες τεχνικές εφαρμόζουμε την Σωκρατική – Μαιευτική μέθοδο. Αν μας ζητήσει δηλαδή βοήθεια ο άλλος, η μόνη βοήθεια που του παρέχουμε είναι να τον βοηθήσουμε με αντιληπτικές μετατοπίσεις να βρει τις λύσεις – απαντήσεις μέσα του. Έτσι, δεν θα είναι αχάριστος, δεν θα είναι εξαρτημένος, αλλά θα έχει και την χαρά και ενδυνάμωση να πατήσει σταδιακά στα πόδια του.
Πολλές φορές το μόνο που χρειάζεται είναι αυτά που συνήθως οι περισσότεροι δεν είχαν:
– Κάποιον να ξέρουν πως θα είναι δίπλα τους την κάθε στιγμή σε όποια απόφαση η επιλογή,
– Κάποιον που θα τους αποδέχεται,
– Κάποιον που αν το ζητήσουν θα τους πει μια άλλη άποψη χωρίς να απαιτεί την υιοθέτησή της,
– Κάποιον που αν πέσουν, θα ξέρουν να ζητήσουν το χέρι βοηθείας και θα είναι κει, και θα τους αγαπάει ανεξαρτήτως. Και τέτοιοι άνθρωποι, υπάρχουν.
Αν δε θέλει κάποιος να βγει από την όποια κατ’ έμας μαύρη τρύπα, η οποία αν δεν έχει πραγματικά παγιδευτεί μέσα της, σίγουρα κάτι του δίνει αλλιώς δε θα καθόταν, δε μπορούμε ή ίσως και δεν πρέπει να τον βγάλουμε. Δε σημαίνει πως θα μπούμε κι εμείς εκεί να του κάνουμε παρέα, αλλά θα είμαστε κοντά, ώστε όταν κι αν αποφασίσει πως χρειάζεται βοήθεια για να βγει, τότε να μπορούμε να βουτήξουμε.
Όλα ξεκινάνε από μέσα μας. Ας αφήσουμε τους άλλους να περπατήσουν με αποδοχή και αγάπη το προσωπικό τους μονοπάτι. Ας επικεντρωθούμε στο να βοηθήσουμε εμάς, κι αν κάποιος στον δικό μας δρόμο μας χρειαστεί πραγματικά, ας βοηθήσουμε τότε όλοι μαζί ο ένας τον άλλο. Σωστά, χωρίς προσδοκίες, χωρίς ανταλλάγματα, χωρίς εγώ.
Τη ζωή δεν μπορείς να την πάρεις μέσα σου ούτε να την κάνεις κτήμα σου από βιβλία, βίντεο, ή συμβουλές. Μόνο από λάθη και εμπειρίες. Ζήσ’ τα όλα, κι άσε και τους υπόλοιπους να τα ζήσουν. Κι αν κάπου σε χρειαστούν, το μόνο που χρειάζεται να κάνεις, είναι απλά να είσαι διαθέσιμος. Όχι από το εγώ, αλλά από την καρδιά σου.
- Δείξε μου τους φίλους σου να σου πω ποιος είσαι - 12 Ιουνίου 2023
- «Ο Τροχός της Ζωής»: Μια άσκηση αυτογνωσίας και προσωπικής ανάπτυξης (βίντεο) - 13 Μαρτίου 2022
- «Πυθαγόρεια Ανασκόπηση»: Άσκηση για να επανεξετάζουμε την ημέρα μας και να γίνουμε παρατηρητές του εαυτού μας - 24 Φεβρουαρίου 2022
