Τα κουνούπια είναι ένα από τα πιο θανατηφόρα ζώα στον πλανήτη, επειδή μεταδίδουν τον κίτρινο πυρετό, τον δάγκειο πυρετό, την εγκεφαλίτιδα και την ελονοσία, η οποία μόνο το 2019 σκότωσε 400.000 ανθρώπους.
Τώρα, οι κλινικές δοκιμές του πολλά υποσχόμενου εμβολίου R21 στην Μπουρκίνα Φάσο εξετάζουν την πιθανότητα αυτό να αποτελεί το αποτελεσματικότερο εργαλείο κατά της νόσου, καθώς ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού ώστε να επιτεθεί στο παράσιτο – και ήταν 77% αποτελεσματικό στις δοκιμές φάσης 2.
Advertisment
Η ελονοσία, που εισβάλλει και αναπαράγεται μέσα στο σώμα σε επτά διαφορετικά στάδια, προέρχεται από το παράσιτο Plasmodium falciparum, το οποίο δεν είναι ιδιαίτερα καλός υποψήφιος για εμβολιασμό (οι κουνουπιέρες εξακολουθούν να αποτελούν το πιο αποτελεσματικό μέτρο), λόγω της συνεχούς εξέλιξης κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής του. Για να έχουμε μια εικόνα, αποτελείται από 5.000 γονίδια, ενώ ο κορονοϊός που έχει επηρεάσει τη ζωή όλων μας περιέχει μόλις 16.
Τη δεκαετία του ’80, η φαρμακευτική εταιρεία GlaxoSmithKline επιχείρησε να χρησιμοποιήσει τον εμβολιασμό για την αντιμετώπιση της επιδημίας της ελονοσίας στοχεύοντας στο αρχικό στάδιο του κύκλου ζωής του Plasmodium, που ονομάζεται σποροζωίτης. Το 1983, σύμφωνα με το National Geographic, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι σποροζωίτες καλύπτονται από πρωτεΐνες που προκαλούν ισχυρή αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος, αλλά το πέρασμα στον επόμενο κύκλο ζωής τους γίνεται πολύ γρήγορα για να μπορέσει η φυσική ανοσία να αναγνωρίσει και να τερματίσει τους σποροζωίτες.
Η ιδέα ήταν να κατασκευαστεί ένας φορέας που θα παρουσιάζει ένα είδος σάκου με πρωτεΐνες που «χτυπάνε» τους σποροζωίτες, έτσι ώστε όταν θα φτάνει ο πραγματικός, το ανοσοποιητικό σύστημα να αντιδρά αρκετά γρήγορα για να τον εξοντώσει πριν εξαπλωθεί στο ήπαρ. Διατίθεται στο εμπόριο ως Mosquirix, είναι το πιο δοκιμασμένο υποψήφιο εμβόλιο για την ελονοσία, αλλά μετά από δώδεκα μήνες, η αποτελεσματικότητά του πέφτει σε επίπεδα μικρότερα ακόμα κι από εκείνα της κουνουπιέρας.
Advertisment
Η Halidou Tinto, επιδημιολόγος και ειδικός στην ελονοσία, εργάζεται κοντά στην πρωτεύουσα της Μπουρκίνα Φάσο, Ουαγκαντούγκου, και βοήθησε να οργανωθεί μια δοκιμή 450 παιδιών ηλικίας 5-17 ετών για το νέο εμβόλιο R21, το οποίο χρησιμοποιεί την ίδια μέθοδο με το Mosquirix, αλλά απλώς παρασκευάζεται καλύτερα – ενώ πριν μόνο μία στις πέντε πρωτεΐνες ήταν επικαλυμμένη με την πρωτεΐνη του σποροζωίτη· το R21 το έκανε πέντε στα πέντε.
Στην καλύτερή του εκδοχή, το R21 μείωσε την εμφάνιση της ελονοσίας κατά 77%, 2% περισσότερο από τον στόχο του 75% που έθεσε ο ΠΟΥ το 2013, στο πλαίσιο μιας διεθνούς προσπάθειας να προωθήσει το παγκόσμιο πρόβλημα της ελονοσίας περισσότερο στην κύρια φαρμακολογία. Δεν υπήρξε καμία διαφορά στην εμφάνιση της ελονοσίας σε 6 ή 12 μήνες παρακολούθησης- σημαντική βελτίωση σε σχέση με το παλιό εμβόλιο της GSK.
Οι συγγραφείς του εν λόγω άρθρου σημείωσαν ότι οι δόσεις του εμβολίου χορηγήθηκαν πριν από την ετήσια περίοδο των βροχών, όταν τα κρούσματα ελονοσίας κορυφώνονται, αλλά θα άξιζε να συγκριθούν τα αποτελέσματα από δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν σε διαφορετικές εποχές του έτους. «Είμαστε ενθουσιασμένη, αλλά ακόμα χρειάζονται δοκιμές της φάσης 3 για να επιβεβαιωθούν η εγκυρότητα και ασφάλεια του εμβολίου πριν προχωρήσουμε», δήλωσε η Tinto στο National Geographic.
Πηγή:
www.goodnewsnetwork.org/new-malaria-vaccine-tested-in-burkina-faso-shows-75-percent-efficacy
