Να λοιπόν που βρεθήκατε στην κορυφή. Τι ανακαλύψατε; Πόσο δύσκολη και σύνθετη είναι η διαχείρισή της. Νομίζατε ότι τα πράγματα θα ήταν πιο εύκολα όταν τελικά θα φτάνατε εκεί· κι όμως είναι ακόμα πιο δύσκολα – έχετε να κάνετε με μια εντελώς διαφορετική οντότητα. Αυτό που μάθατε είναι ότι, αν θέλετε να διατηρήσετε την επιτυχία σας, πρέπει να διαχειριστείτε τον εαυτό σας.
Ο Αριστοτέλης μιλούσε συχνά για αρετή και αριστεία, τα οποία αντιλαμβανόταν ως σημεία κατά μήκος ενός φάσματος. Το θάρρος, για παράδειγμα, βρίσκεται στο μέσον μιας νοητής ευθείας γραμμής, στο ένα άκρο της οποίας υπάρχει η δειλία και στο άλλο άκρο η ριψοκίνδυνη συμπεριφορά.
Advertisment
Η γενναιοδωρία, την οποία όλοι θαυμάζουμε, πρέπει να απέχει ίση απόσταση από την ασωτία και τη φιλαργυρία, αν θέλουμε να είναι ουσιαστικά χρήσιμη. Το πού βρίσκεται το όριο – αυτή η χρυσή τομή – είναι δύσκολο να το εντοπίσουμε· πρέπει όμως να το βρούμε, διαφορετικά μπορεί να φτάσουμε σε επικίνδυνα άκρα. Γι’ αυτό είναι τόσο δύσκολο να πετύχει κανείς την αριστεία, έγραφε ο Αριστοτέλης. «Σε κάθε περίπτωση, είναι δύσκολο να βρει κανείς τη μέση θέση· για παράδειγμα, μόνο αυτοί που γνωρίζουν μπορούν να βρουν το μέσο ενός κύκλου, κι όχι όλοι».
Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη χρυσή τομή για να καθοδηγήσουμε το Εγώ μας και την επιθυμία μας να πετύχουμε. Η απέραντη φιλοδοξία είναι εύκολη· ο καθένας μπορεί να πατήσει τέρμα το γκάζι. Εύκολος είναι και ο εφησυχασμός· το θέμα είναι απλώς να σηκώσει κανείς το πόδι του από το γκάζι.
Πρέπει να αποφύγουμε αυτό που ο αναλυτής στρατηγικής επιχειρήσεων Τζιμ Κόλινς ορίζει ως «απείθαρχο κυνήγι για περισσότερα», καθώς και τον εφησυχασμό που έρχεται μαζί με τους επαίνους. Για να παραφράσουμε τον Αριστοτέλη, το δύσκολο είναι να εφαρμόσει κανείς τη σωστή πίεση στο γκάζι, τη σωστή στιγμή, με τον σωστό τρόπο, για το σωστό χρονικό διάστημα, με το σωστό αυτοκίνητο και προς τη σωστή κατεύθυνση. Αν δεν το κάνουμε αυτό, οι συνέπειες μπορεί να είναι τρομερές.
Advertisment
Ο Χάουαρντ Χιούζ – παρά την τωρινή φήμη του ως τολμηρού αντικομφορμιστή – δεν υπήρξε ευτυχισμένος άνθρωπος, όσο εκπληκτική κι αν φαίνεται η ζωή του μέσα από την ιστορία και τις ταινίες. Όταν βρισκόταν κοντά στο θάνατο, ένας από τους βοηθούς του έσπευσε να τον παρηγορήσει. «Τι εκπληκτική ζωή που ζήσατε», του είπε.
Ο Χιούζ κούνησε το κεφάλι και απάντησε με τη θλιμμένη, απόλυτη ειλικρίνεια του ανθρώπου που βρίσκεται εμφανώς κοντά στο τέλος του: «Αν είχες ανταλλάξει ποτέ τη ζωή σου με τη δική μου, στοιχηματίζω ότι προτού περάσει η πρώτη εβδομάδα θα ζητούσες να επιστρέψεις πίσω στη δική σου».
Δεν χρειάζεται να ακολουθήσουμε αυτά τα βήματα. Ξέρουμε ποιες αποφάσεις πρέπει να πάρουμε για να αποφύγουμε αυτό το ατιμωτικό, ακόμα και αρρωστημένο τέλος: να προστατεύσουμε τη νηφαλιότητά μας, να αποφύγουμε την απληστία και την παράνοια, να παραμείνουμε ταπεινοί, να διατηρήσουμε την αίσθηση του σκοπού, να συνδεθούμε με τον απείρως μεγαλύτερο κόσμο γύρω μας.
Στην καθημερινή ζωή, οι φόροι ανεβαίνουν ευθέως ανάλογα με το εισόδημα, το ίδιο και οι υποχρεώσεις που η κοινωνία επιβάλλει. Τα μέσα ενημέρωσης χτυπούν πιο σκληρά εκείνους που έχουν αναδείξει στο παρελθόν. Οι φήμες και το κουτσομπολιό είναι το τίμημα της φήμης: Είναι μεθύστακας. Είναι λεσβία. Είναι υποκριτής. Είναι σκύλα. Το κοινό στηρίζει τα αουτσάιντερ και στέκεται απέναντι από τους νικητές.
Αντί να αφήνουμε την εξουσία να μας δημιουργεί αυταπάτες, και αντί να θεωρούμε δεδομένα αυτά που έχουμε στην κατοχή μας, είναι καλύτερο να προετοιμαστούμε για τα γυρίσματα της τύχης, που είναι αναπόφευκτα στη ζωή. Κι αυτά είναι οι αντιξοότητες, οι δυσκολίες, η αποτυχία.
Ποιος ξέρει – ίσως μια απότομη πτώση είναι ακριβώς αυτό που ακολουθεί στη συνέχεια. Ακόμα χειρότερα, μπορεί να την προκαλέσετε εσείς οι ίδιοι. Μπορεί να κάνατε κάποτε κάτι, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα είστε σε θέση να το επαναλαμβάνετε επιτυχώς για πάντα. Οι ανατροπές και οι παλινδρομήσεις είναι μέρος του κύκλου της ζωής όσο καθετί άλλο. Όμως και αυτό μπορούμε να το διαχειριστούμε.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Ryan Holiday «Το Εγώ είναι ο Εχθρός» από τις εκδόσεις Πεδίο. Μπορείτε να το βρείτε εδώ
