Οι πνεύμονές μας έχουν μια σχεδόν «μαγική» ικανότητα να αποκαθιστούν μέρος της βλάβης που προκάλεσε το κάπνισμα – αλλά μόνο μετά τη διακοπή, αναφέρει νέα έρευνα. Οι μεταλλάξεις που προκαλούν τον καρκίνο του πνεύμονα θεωρούσαμε μέχρι πρόσφατα ότι ήταν μη αναστρέψιμες και επέμεναν ακόμα και μετά τη διακοπή.
Αλλά νέα ευρήματα, που δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Nature, δείχνουν ότι τα λίγα κύτταρα που ξεφεύγουν της βλάβης έχουν τη δυνατότητα να «επιδιορθώσουν» τους πνεύμονές μας. Η επίδραση αυτή παρατηρήθηκε σε ασθενείς που κάπνιζαν ένα πακέτο την ημέρα για 40 χρόνια, πριν τελικά το κόψουν.
Advertisment
Οι χιλιάδες χημικές ουσίες στον καπνό του τσιγάρου αλλοιώνουν και μεταλλάσσουν το DNA στα κύτταρα των πνευμόνων μας – μετατρέποντάς τα αργά και σταδιακά από υγιή σε καρκινικά. Η έρευνα αποκάλυψε ότι αυτό ακριβώς συμβαίνει σε τεράστιο βαθμό σε πνεύμονες καπνιστών πριν καν εμφανίσουν καρκίνο.
Η εντυπωσιακή πλειοψηφία των κυττάρων από όλο το αναπνευστικό σύστημα μεταλλασσόταν από τον καπνό, με τα κύτταρα να περιέχουν μέχρι και 10.000 γενετικές τροποποιήσεις. «Θα μπορούσαμε να τα σκεφτούμε ως μίνι ωρολογιακές βόμβες, που αναμένουν την επόμενη ώθηση που θα τις βοηθήσει να εξελιχθούν σε καρκίνο», ανέφερε η Dr. Kate Gowers, μία από τους ερευνητές από το UCL.
Αλλά μια μικρή ποσότητα κυττάρων μένει ανεπηρέαστη. Το πώς ακριβώς αποφεύγουν αυτή την γενετική αλλοίωση από το κάπνισμα μένει ασαφές, αλλά οι ερευνητές ανέφεραν πως φαίνεται σαν να «κρύβονταν σε ένα πυρηνικό καταφύγιο».
Advertisment
Ωστόσο, μετά τη διακοπή του καπνίσματος, είναι αυτά τα κύτταρα που αναπτύσσονται και αντικαθιστούν τα κατεστραμμένα κύτταρα στο εσωτερικό των πνευμόνων μας. Σε ανθρώπους που έκοψαν το κάπνισμα, μέχρι και το 40% των κυττάρων τους έμοιαζε σαν των ανθρώπων που δεν κάπνισαν ποτέ.
«Ήμασταν εντελώς απροετοίμαστοι γι’ αυτό το αποτέλεσμα», ανέφερε ο Dr Peter Campbell από το Ινστιτούτο Sanger, μιλώντας στο BBC News. Πρόσθεσε: «Υπάρχει ένας πληθυσμός κυττάρων που με κάποιον τρόπο, «μαγικά», αποκαθιστά τα τοιχώματα της αναπνευστικής οδού.
«Ένα από τα αξιοσημείωτα στοιχεία ήταν ότι οι ασθενείς που διέκοψαν το κάπνισμα, ακόμα και μετά από 40 χρόνια χρήσης, παρουσίασαν αναγέννηση των υγιών κυττάρων που είχαν μείνει ανεπηρέαστα από τον καπνό».
Εντούτοις, οι ερευνητές χρειάζεται ακόμα να αξιολογήσουν πόσο ποσοστό των πνευμόνων ακριβώς μπορεί να αποκατασταθεί από αυτά τα κύτταρα, αλλά και να εστιάσουν σε άλλες μικρές, αλλά σημαντικές δομές, του αναπνευστικού συστήματος, εκτός των βασικών.
Πηγή: www.nature.com/articles/s41586-020-1961-1
