Τα εννέα πρέπει εκείνων που δεν λένε “όχι”
Τα εννέα Πρέπει – προτροπές των ανθρώπων που γίνονται η φυλακή του εαυτού τους είναι:
1. Πρέπει πάντοτε να κάνω αυτό που οι άλλοι θέλουν ή περιμένουν από μένα.
Advertisment
2. Πρέπει πάντοτε να βοηθώ τους πάντες γύρω μου, είτε μου το ζητούν είτε όχι.
3. Πρέπει πάντοτε να είμαι ο σωστός/ή ή κι επίσης να προσπαθώ με κάθε τρόπο να λύσω τα προβλήματα των άλλων.
4. Πρέπει πάντοτε να τους ευχαριστώ όλους και να μην απογοητεύω κανέναν.
Advertisment
5. Πρέπει να βάζω πρώτα τους άλλους και μετά τον εαυτό μου.
6. Πρέπει να λέω Ναι σε οτιδήποτε μου ζητούν ή χρειάζονται από μένα οι άλλοι.
7. Πρέπει να δείχνω πάντοτε χαρούμενος και πρόθυμος, άσχετα από το πώς πραγματικά αισθάνομαι.
8. Πρέπει να προσπαθώ όλο και περισσότερο, ώστε να νιώθουν οι άλλοι καλύτερα.
9. Είναι υποχρέωσή μου να κρατώ όλους τους άλλους ευχαριστημένους και να μην τους απασχολώ με τις ανάγκες μου.
Τα Εννέα Πρέπει πηγάζουν από τις μη ρεαλιστικές προσδοκίες που θρέφουν οι άνθρωποι για τους Άλλους και καθορίζουν τη συμπεριφορά τους απέναντί τους. Οι προσδοκίες αυτές είναι εκτός πραγματικότητας, μην έχοντας καμιά απολύτως σχέση με ό,τι όντως συμβαίνει στον ανθρώπινο περίγυρό τους.
Οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες είναι:
α. Οι άλλοι πρέπει να με ευχαριστούν και να με αγαπούν, γιατί εγώ πάντοτε συμφωνώ μαζί τους και ποτέ δεν τους λέω Όχι!
Πραγματικότητα: Το ότι λέμε σε κάποιον συνέχεια Ναι και να συμφωνούμε μαζί του δεν σημαίνει πως και αυτός με τη σειρά του θα συμπεριφερθεί το ίδιο. Ίσα ίσα, συμβαίνει το αντίθετο. Το να συμφωνώ και να δίνω μόνο συνεχώς στους άλλους, καταντά δεδομένο και δεν εκτιμάται από το περιβάλλον μου. Ουσιαστικά μεταφράζεται από εκείνους ως δική μου ανάγκη ή και αδυναμία. Το απόλυτα ισορροπημένο και υγιές είναι να σέβομαι τις δικές μου ανάγκες, επιθυμίες και ιδέες όπως σέβομαι εκείνες των υπολοίπων.
β. Οι άλλοι πρέπει να με αποδέχονται με ενθουσιασμό, διότι εγώ κάνω αυτό που θέλουν αυτοί και όχι αυτό που θέλω εγώ!
Πραγματικότητα: Ο ενθουσιασμός έρχεται από την ειλικρινή και αυθεντική ανθρώπινη επικοινωνία και ποτέ από τις καταπιεσμένες σκέψεις και συναισθήματα. Κανένας δεν ενθουσιάζεται έχοντας απέναντί του ένα άτομο καταπιεσμένο, κουρασμένο, με χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση. Αν εγώ δεν σεβαστώ και δεν φροντίσω πρώτα τον εαυτό μου, τότε ποιος θα το κάνει για μένα;
Η προσπάθεια να ικανοποιώ συνεχώς τις ανάγκες και τις επιθυμίες όσων με περιτριγυρίζουν καταντά καταπίεση προς τους άλλους, παρεμβαίνοντας στο χώρο και το χρόνο τους και στερώντας τους την ελεύθερη έκφραση και πρωτοβουλία. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η καταπιεστική έως ευνουχιστική συμπεριφορά πολλών γονιών, ιδιαίτερα μητέρων προς τα παιδιά τους. Δεν αφήνουν περιθώριο στα παιδιά να κατανοήσουν τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους, κάτι το οποίο αποτελεί βασικό στοιχείο ωρίμανσης και προσωπικής εξέλιξης. Επεμβαίνουν συνεχώς για να ικανοποιήσουν διάφορες καταστάσεις, διαιωνίζοντας έτσι ένα φαύλο κύκλο παθολογικών συμπεριφορών.
γ. Οι άλλοι δεν πρέπει να μου ασκούν κριτική και να με απορρίπτουν, γιατί εγώ πάντοτε προσπαθώ να τους ικανοποιήσω λέγοντας Ναι!
Πραγματικότητα: Η κριτική και η απόρριψη είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης, όμως και τα δύο υφίστανται στο μέγιστο βαθμό όταν δεν υπάρχει αυτοσεβασμός. Ο αυτοσεβασμός και η αυτοεκτίμηση είναι το κλειδί για να μη βιώνει το άτομο απόρριψη και αρνητική κριτική.
Άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση τείνουν να βιώνουν συνεχώς απόρριψη και να νιώθουν ότι κρίνονται αρνητικά από τους άλλους. Η αλήθεια είναι ότι εμείς οι ίδιοι διδάσκουμε με τη συμπεριφορά μας το πώς να μας φερθούν και οι άλλοι.
δ. Οι άλλοι πρέπει να μου απαντούν Ναι σε ανταπόδοση της δικής μου συμπεριφοράς!
Πραγματικότητα: Το φυσιολογικό είναι ο καθένας να συμπεριφέρεται σύμφωνα με το πώς σκέφτεται και αισθάνεται, σε συνάρτηση πάντοτε με τα δεδομένα της συγκεκριμένης κατάστασης. Το ότι συμφωνούμε ή διαφωνούμε δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση ότι δεν σεβόμαστε ή δεν νοιαζόμαστε κάποιον.
ε. Οι άλλοι ποτέ δεν θα με παρατήσουν ή δεν θα με αποχωριστούν, διότι με χρειάζονται τόσο πολύ!
Πραγματικότητα: Το πόσο, πού και σε ποιους είναι χρήσιμος ο καθένας εξαρτάται από πολλούς σταθμητούς και αστάθμητους παράγοντες. Ακόμα και αν κάποιος κάνει τα πάντα για να ευχαριστήσει τους άλλους, δεν σημαίνει ότι εκείνοι θα τον κρατάνε συνέχεια κοντά τους ή ότι δεν θα βιώσει μοναξιά. Αντιθέτως, τα άτομα με τέτοια συμπεριφορά τείνουν να βιώνουν περισσότερες στιγμές μοναξιάς.
ζ. Οι άλλοι ποτέ δεν θα θυμώσουν ή δεν θα στενοχωρηθούν μαζί μου, διότι ποτέ δεν τους λέω Όχι!
Πραγματικότητα: Το να λέω συνέχεια Ναι ενέχει περισσότερες πιθανότητες να στενοχωρήσω κάποιον και να δημιουργήσω νοσηρές ανθρώπινες σχέσεις με βαθιές συναισθηματικές συνέπειες σε βάθος χρόνου.
η. Οι άλλοι θα έπρεπε να σκεφτούν και να σεβαστούν τις δικές μου ανάγκες και προτεραιότητες!
Πραγματικότητα: Αν δεν σεβαστώ και δεν φροντίσω ο ίδιος τον εαυτό μου, δεν τον αγαπώ όσο του αξίζει. Κανένας δεν πρόκειται να με σεβαστεί και να αναγνωρίσει τις ανάγκες και τις επιθυμίες μου, αν εγώ πρώτα δεν το έχω κάνει για μένα.
Η αλήθεια είναι ότι τα πάντα στη φύση και κατ΄επέκταση στη ζωή είναι σε ισορροπία: το Ναι και το Όχι, το αρσενικό και το θηλυκό, το αρνητικό και το θετικό, το θάρρος και ο φόβος, το μίσος και η αγάπη, η αποδοχή και η απόρριψη, ο πόνος και η ευχαρίστηση. Κι εμείς, ως φυσικά πλάσματα, εμπεριέχουμε και τις δύο πλευρές του κάθε ζεύγους σε μια δυναμική ισορροπία.
Είναι, άρα, αναπόφευκτο κατά τη διάρκεια της ζωής μας να μην απορρίψουμε και να μην απορριφθούμε, να μην πονέσουμε και να μη δημιουργήσουμε πόνο, να μην αγαπήσουμε και να μην αγαπηθούμε. Όμως, αυτό που πραγματικά κρίνει ποιο από τα δύο θα υπερτερήσει στη ζωή μας είναι η όλη αντίληψή μας και οι επιμέρους πεποιθήσεις μας, οι οποίες πλάθουν τη συμπεριφορά μας.
Άτομα που δεν μπορούν να πουν Όχι και προσπαθούν να ευχαριστούν συνεχώς τους άλλους τείνουν να έλκουν ελεγκτικούς, καταπιεστικούς και απότομους ανθρώπους στη ζωή τους, δημιουργώντας έτσι τις συνθήκες για να βιώσουν αυτό που στην ουσία προσπαθούν να αποφύγουν: την απόρριψη, τη διαμάχη, τη μοναξιά και την εγκατάλειψη.
“Ψυχοσωματική Νοημοσύνη” Λεωνίδας Καστρινάκης
