Από το 1970, το προσδόκιμο ζωής παγκοσμίως έχει αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό και οι άνθρωποι ζουν τουλάχιστον 10 χρόνια περισσότερο. Αυτό είναι το θετικό του όλου θέματος. Το αρνητικό είναι ότι στην ηλικία ανάμεσα στα 25 και τα 30, ο εγκέφαλος αρχίζει να συρρικνώνεται – ο όγκος και το βάρος του αρχίζει να μειώνεται. Καθώς συμβαίνει αυτό, ο εγκέφαλος ίσως αρχίσει να χάνει ορισμένες από τις λειτουργικές ικανότητές του.
Έτσι, αν και οι άνθρωποι ζουν περισσότερο, τα χρόνια που κερδίζουν συχνά ενέχουν αυξημένους κινδύνους για την πνευματική υγεία και για εμφάνιση νευροεκφυλιστικών ασθενειών. Ευτυχώς, μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι ο διαλογισμός ίσως αποτελεί έναν τρόπο για την ελαχιστοποίηση των κινδύνων αυτών.
Advertisment
Με βάση προηγούμενες μελέτες στις οποίες βρέθηκε ότι όσοι κάνουν διαλογισμό εμφανίζουν μικρότερη ατροφία λόγω ηλικίας στη λευκή ουσία του εγκεφάλου, μια νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας δείχνει ότι ο διαλογισμός φαίνεται να συμβάλλει στη διατήρηση της φαιάς ουσίας του εγκεφάλου, δηλαδή τον ιστό που περιέχει νευρώνες.
Οι επιστήμονες εξέτασαν συγκεκριμένα τη σχέση ανάμεσα στην ηλικία και τη φαιά ουσία. Συνέκριναν 50 ανθρώπους που έκαναν διαλογισμό για χρόνια και 50 που δεν έκαναν. Τα άτομα και στις 2 ομάδες παρουσίασαν απώλεια φαιάς ουσίας καθώς μεγάλωναν. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι σε όσους έκαναν διαλογισμό ο όγκος της φαιάς ουσίας δεν μειώθηκε τόσο πολύ σε σύγκριση με τους υπολοίπους.
Το άρθρο είναι δημοσιευμένο στην online έκδοση του περιοδικού «Frontiers in Psychology».
Ο δρ. Florian Kurth, συνεργάτης συγγραφέας της μελέτης και μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Κέντρο Χαρτογράφησης Εγκεφάλου του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, δήλωσε ότι οι ερευνητές έμειναν έκπληκτοι από το ποσοστό της διαφοράς.
Advertisment
Ο δρ. Kurth δηλώνει τα εξής: «Περιμέναμε μάλλον μικρές και διακριτές επιδράσεις σε περιοχές που συνδέονταν με τον διαλογισμό. Αντί γι’ αυτό, παρατηρήσαμε μια εκτεταμένη επίδραση του διαλογισμού που περιελάμβανε περιοχές σε ολόκληρο τον εγκέφαλο».
Η μεταπολεμική γενιά έχει μεγαλώσει πια και οι ηλικιωμένοι έχουν αυξηθεί με αποτέλεσμα η συχνότητα εμφάνισης εξασθένησης των γνωστικών λειτουργιών και της άνοιας να έχει αυξηθεί σημαντικά.
Η δρ Eileen Luders, βασική συγγραφέας και Επίκουρη Καθηγήτρια Νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή David Geffen του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας αναφέρει: «Υπό το πρίσμα αυτό, φαίνεται πως είναι απαραίτητο η αύξηση του προσδόκιμου ζωής να μην έχει κόστος τη μειωμένη ποιότητά της. Αν και μεγάλο μέρος της έρευνας έχει επικεντρωθεί στην ταυτοποίηση των παραγόντων που αυξάνουν τον κίνδυνο νοητικών και νευροεκφυλιστικών ασθενειών, έχει δοθεί λιγότερη προσοχή σε προσεγγίσεις που αποσκοπούν στην ενίσχυση της υγείας του εγκεφάλου».
Κάθε ομάδα που συμμετείχε στη μελέτη αποτελούνταν από 28 άνδρες και 22 γυναίκες ηλικίας από 24 ως 77 ετών. Όσοι έκαναν διαλογισμό έκαναν εξάσκηση από 4 ως 46 χρόνια με μέσο όρο τα 20 χρόνια.
Σύμφωνα με τον δρα Kurth, ο εγκέφαλος των συμμετεχόντων απεικονίστηκε με τη χρήση απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού υψηλής ευκρίνειας. Αν και οι ερευνητές βρήκαν αρνητική συσχέτιση ανάμεσα στη φαιά ουσία και την ηλικία και στις 2 ομάδες – γεγονός που υποδηλώνει απώλεια εγκεφαλικού ιστού με την αύξηση της ηλικίας – βρήκαν επίσης ότι μεγάλα τμήματα της φαιάς ουσίας του εγκεφάλου όσων διαλογίζονταν φάνηκαν καλύτερα διατηρημένα.
Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι δεν μπορούν να σχεδιάσουν μια άμεση αιτιώδη σχέση ανάμεσα στον διαλογισμό και τη διατήρηση της φαιάς ουσίας στον εγκέφαλο. Συμβάλλουν και πολλοί άλλοι παράγοντες, όπως οι επιλογές του τρόπου ζωής, τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, καθώς και οι γενετικές διαφορές του εγκεφάλου.
«Παρ’ όλα αυτά, τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά», λέει η δρ Luders. «Ας ελπίσουμε ότι θα δώσουν το έναυσμα για περαιτέρω μελέτες που θα εξετάσουν τις δυνατότητες του διαλογισμού στην αποτροπή της γήρανσης του εγκεφάλου. Οι αυξανόμενες επιστημονικές αποδείξεις ότι ο διαλογισμός έχει δυνατότητες να επιφέρει αλλαγές στον εγκέφαλο μπορεί να οδηγήσουν τελικά στην αποτελεσματική μεταφορά από την έρευνα στην πράξη όχι μόνο στα πλαίσια της υγιούς γήρανσης αλλά και της παθολογικής».
