Πολύτιμα αρωματικά βότανα και καρυκεύματα
Άρθρο του Γουίλιαμ Τάιλερ
Advertisment
Σύμφωνα με ένα μεγάλο αριθμό μελετών, τα βότανα και τα καρυκεύματα που έχουμε στα ντουλάπια της κουζίνας μας ίσως να κρατούν το κλειδί για την καλή υγεία. Πολλά από αυτά τα καρυκεύματα ήταν αναπόσπαστο μέρος της παραδοσιακής ιατρικής για αιώνες, όμως η επιστήμη μόλις τώρα αρχίζει να γνωρίζει τις θεραπευτικές δυνατότητες αυτών των ισχυρών φυτικών τροφών.
Μελέτες δείχνουν ότι, εκτός από το να διεγείρουν τους ουρανίσκους μας, τα αρωματικά βότανα και καρυκεύματα μπορούν να είναι ισχυρά όπλα ενάντια σε ένα πλήθος ασθενειών, από νόσο του Αλτσχάιμερ μέχρι καρκίνο και διαβήτη.
Κανέλα
Advertisment
Μια συναρπαστική μελέτη δείχνει ότι η κανέλα μπορεί να βοηθήσει στην επιβράδυνση ή ακόμα και την πρόληψη της νόσου του Αλτσχάιμερ, η οποία αποτελεί την πιο κοινή μορφή άνοιας. Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ στο Ισραήλ, χορήγησαν ένα εκχύλισμα κανέλας σε ποντίκια με Αλτσχάιμερ.
Μετά από τέσσερις μήνες, παρατήρησαν σημαντική μείωση του αριθμού των αμυλοειδών πλακών (ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα της νόσου) στους εγκεφάλους των ζώων, καθώς και βελτίωση των γνωστικών δυσλειτουργιών όπως η εξασθενημένη μνήμη (PLoS One, 2011; 6: e16564). Ωστόσο απαιτείται περισσότερη έρευνα για να δούμε αν τα αποτελέσματα ισχύουν και για τους ανθρώπους, και πόση ποσότητα κανέλας είναι απαραίτητη για να έχουμε αποτέλεσμα.
Προγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι η κανέλα, ακόμη και σε μικρές ποσότητες, θα μπορούσε επίσης να είναι χρήσιμη για τον διαβήτη τύπου 2. Σε μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη, οι ερευνητές στο Πακιστάν χώρισαν 60 διαβητικούς τύπου 2 σε έξι ομάδες: τις ομάδες 1, 2 και 3 κατανάλωναν καθημερινά 1, 3 και 6g κανέλα αντίστοιχα (1g είναι περίπου το ένα τέταρτο από ένα κουταλάκι του γλυκού), ενώ στις ομάδες 4, 5 και 6 δόθηκαν ισάριθμες κάψουλες placebo (εικονικό φάρμακο).
Μετά από 40 ημέρες, όλες οι δόσεις της κανέλας μείωσαν σημαντικά τη γλυκόζη του αίματος, τα τριγλυκερίδια και την LDL («κακή») χοληστερόλη αλλά και τα συνολικά επίπεδα χοληστερόλης, ενώ δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές μεταβολές στις ομάδες του εικονικού φαρμάκου.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως τα αποτελέσματα “δείχνουν ότι η πρόσληψη κανέλας από άτομα με διαβήτη τύπου 2 μειώνει τους παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με τον διαβήτη και τις καρδιαγγειακές παθήσεις”, (Diabetes Care, 2003; 26: 3215-8). Η κανέλα φαίνεται επίσης να έχει αντιφλεγμονώδη, αντιμικροβιακή και αντικαρκινική δράση (Crit Rev Food Sci Nutr, 2010; 50: 822-34).
Φασκόμηλο
Όπως και η κανέλα, το φασκόμηλο έχει μελετηθεί για τη δράση του στην νόσο του Αλτσχάιμερ με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Σε μια διπλή-τυφλή τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη, δόθηκε ένα υγρό εκχύλισμα του βοτάνου (60 σταγόνες/ημέρα) σε ασθενείς με ήπιο έως μέτριο Αλτσχάιμερ για τέσσερις μήνες.
Στο τέλος της μελέτης, η ομάδα που λάμβανε το εκχύλισμα φασκόμηλου είχε καλύτερα αποτελέσματα σε θέματα γνωστικής λειτουργίας σε σύγκριση με την ομάδα του εικονικού φαρμάκου. Επιπλέον, η ομάδα εμφάνιζε λιγότερη σύγχυση, σύμφωνα με τους ερευνητές (J Clin Pharm Ther, 2003; 28: 53-9).
Δείτε επίσης: Αγχολυτικά Βότανα και Μπαχαρικά
Μια άλλη μελέτη εξέτασε τους πιθανούς μηχανισμούς πίσω από την προφανή δράση κατά του Alzheimer που διαθέτει το φασκόμηλο και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η δραστική ουσία ροσμαρινικό οξύ που περιέχεται στο φυτό διαδραματίζει σημαντικό ρόλο, δεδομένου ότι ασκεί νευροπροστατευτική και αντιοξειδωτική δράση κατά της χαρακτηριστικής τοξικής πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς που είναι χαρακτηριστική στο Αλτσχάιμερ (J Pharmacol Εχρ Ther, 2006; 317: 1143-9).
Άλλες έρευνες δείχνουν ότι το φασκόμηλο θα μπορούσε να είναι μια αποτελεσματική θεραπεία για την υπερλιπιδαιμία (αφύσικα υψηλά επίπεδα λιπιδίων στο αίμα). Σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο, το εκχύλισμα φύλλων φασκόμηλου (500mg κάθε οκτώ ώρες για δύο μήνες) μείωσε σημαντικά τα τριγλυκερίδια και την LDL («κακή») χοληστερόλη, την χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη (VLDL επίσης «κακή») και τα επίπεδα της ολικής χοληστερόλης, ενώ υπήρξε αύξηση των επιπέδων της HDL («καλής») χοληστερόλης χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες (PhytotherRes, 2011 Apr 19; doi: 10.1002/ptr.3506).
Κουρκούμη (Turmeric)
Η κουρκουμίνη, η κίτρινη χρωστική ουσία σε αυτό το δημοφιλές ινδικό μπαχαρικό, δείχνει ευεργετική δράση κατά ενός μεγάλου αριθμού ασθενειών και ιδιαίτερα του καρκίνου. Εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει ότι η κουρκουμίνη μπορεί να σκοτώσει ανθρώπινα καρκινικά κύτταρα του μαστού, του προστάτη, του παγκρέατος, του στομάχου, του παχέος εντέρου και του οισοφάγου (IntJOncol, 2009; 35: 867-72; JHuazhongUnivSciTechnologMedSci, 2011; 31: 530-4; AnticancerRes, 2001; 21: 873-8), ενώ η έρευνα σε ζώα έχει δείξει ότι η κουρκουμίνη έχει αντίκτυπο σε όλα τα στάδια ανάπτυξης του καρκίνου (Altern Med Rev, 2009; 14: 141-53).
Παρά το γεγονός ότι τα ευρήματα αυτά μπορεί να μην ισχύουν για τους ανθρώπους, κάποιες προκαταρκτικές δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν σε ασθενείς με καρκίνο είχαν ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Σε μία από αυτές, δόθηκε συμπλήρωμα κουρκούμης (36- 180mg της κουρκουμίνης) σε 15 ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο του παχέος εντέρου καθημερινά για τέσσερις μήνες. Πέντε ασθενείς είδαν την κατάστασή τους να σταθεροποιείται, ενώ άλλοι πέντε εμφάνισαν σημάδια υποχώρησης του καρκίνου (Clin Cancer Res, 2001; 7: 1894 – 900).
Η κουρκουμίνη μπορεί επίσης να βοηθήσει κατά των γαστρεντερικών παθήσεων, όπως η δυσπεψία, το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, το πεπτικό έλκος, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα (Altern Med Rev, 2009; 14: 141-53). Σε μια δοκιμή σε 25 ασθενείς με πεπτικό έλκος δόθηκαν 600mg κουρκουμίνης πέντε φορές την ημέρα για 12 εβδομάδες. Το αποτέλεσμα ήταν ότι σχεδόν οι μισοί δεν είχαν έλκη μετά από τέσσερις εβδομάδες και, μέχρι το τέλος της μελέτης, στο 76% εξαφανίστηκε εντελώς το έλκος (SoutheastAsianJTropMedPublicHealth, 2001; 32: 208-15).
Άλλες έρευνες δείχνουν ότι η κουρκουμίνη μπορεί να είναι χρήσιμη για την αρθρίτιδα. Σε μια προκαταρκτική τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη, αποδείχθηκε ότι 1200mg κουρκουμίνης καθημερινά κατάφεραν να βελτιώσουν ουσιαστικά το οίδημα στις αρθρώσεις, την πρωινή δυσκαμψία και τη δυσκολία βάδισης σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα. Τα ευρήματα υποστηρίχθηκαν τόσο από μελέτες σε πειραματόζωα όσο και από εργαστηριακές ενδείξεις (AlternMedRev, 2009; 14: 141-53; IntJMolMed, 2007; 20: 365-72).
Τζίντζερ (πιπερόριζα)
Το τζίντζερ είναι γνωστό για τις αντιεμετικές του ιδιότητες και την ικανότητά του να ελέγχει τη ναυτία. Πράγματι, οι μελέτες απέδειξαν ότι όχι μόνο είναι καλύτερο από εικονικό φάρμακο, αλλά είναι επίσης εξίσου αποτελεσματικό με το αντιεμετικό φάρμακο μετοκλοπραμίδη (primperan) (Br J Anaesth, 2000; 84: 367 – 71).
Πιο πρόσφατες έρευνες, ωστόσο, επικεντρώνονται στις αντικαρκινικές ιδιότητες του τζίντζερ. Σε μια εργαστηριακή μελέτη από επιστήμονες στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια στην Ατλάντα, το εκχύλισμα από τζίντζερ είχε σημαντικές επιπτώσεις στην πρόληψη της ανάπτυξης των κυττάρων και την επαγωγή κυτταρικού θανάτου σε καρκινικά κύτταρα του προστάτη. Επιπλέον, τα πειράματα με το συγκεκριμένο εκχύλισμα σε ζώα έδειξαν μείωση των όγκων κατά 56%, χωρίς τοξικότητα (BrJNutr, 2011, Aug 18: 1-12). Ωστόσο, τα αποτελέσματα αυτά μπορεί να μην ισχύουν απαραίτητα για τον άνθρωπο.
Το τζίντζερ έχει επίσης ένα ευρύ φάσμα αντιφλεγμονωδών δράσεων (J Med Food, 2005; 8: 125-32), γεγονός που υποδηλώνει ότι μπορεί να είναι ωφέλιμο για παθήσεις όπως η αρθρίτιδα και το άσθμα.
Κόκκινο πιπέρι
Θα μπορούσε το καυτερό κόκκινο πιπέρι να είναι η απάντηση στο πρόβλημα της παχυσαρκίας; Θα μπορούσε να είναι ένα μικρό κομμάτι του παζλ, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική μελέτη από ερευνητές του Πανεπιστημίου Περντιού. Σε αυτή τη μελέτη έξι εβδομάδων, μελετήθηκε η πείνα και η καύση θερμίδων κατά την κατανάλωση πιπεριού καγιέν. Οι ερευνητές συνέκριναν τις επιδράσεις της κατανάλωσης ενός απλού γεύματος ή ενός πικάντικου γεύματος (καρυκευμένο με όχι περισσότερο από 1g, ή μισό κουταλάκι του γλυκού, πιπέρι καγιέν) σε καύση θερμίδων και όρεξη.
Ανακάλυψαν ότι τα πικάντικα γεύματα συσχετίστηκαν με μειωμένη πείνα και μεγαλύτερη καύση θερμίδων μετά το γεύμα, ιδιαίτερα σε άτομα που δεν καταναλώνουν το μπαχαρικό τακτικά (Physiol Behav, 2011; 102: 251 – 8). “Διαιτητικές αλλαγές που δεν απαιτούν μεγάλη προσπάθεια για την εφαρμογή τους, όπως η πρόσθεση κόκκινου πιπεριού στο φαγητό σας, μπορεί να είναι εύκολα πραγματοποιήσιμες και ωφέλιμες σε μακροπρόθεσμη βάση, ειδικά όταν συνδυάζονται με άσκηση και υγιεινή διατροφή”, δήλωσε ο συντάκτης της μελέτης Ρίτσαρντ Μέιτς.
Το κόκκινο πιπέρι φαίνεται να έχει και άλλα οφέλη. Η καψαϊκίνη – το κύριο καυτερό συστατικό στις κόκκινες πιπεριές – έχει χρησιμοποιηθεί με επιτυχία τοπικώς (σε κρέμες) για την αντιμετώπιση διαφόρων καταστάσεων πόνου (Phytother Res, 2010; 24: 1877-1885). Έχει επίσης δείξει αντικαρκινικές ιδιότητες. Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι η καψαϊκίνη ήταν ικανή να αναστείλει την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων του ανθρώπινου μαστού (HumExpToxicol, 2011 Feb 7).
Μυρωδικά και μπαχαρικά που αντικαθιστούν τη ζάχαρη και το αλάτι στις τροφές
Άλλα θεραπευτικά βότανα και καρυκεύματα
Μαϊντανός
Εκτός από το ότι αποτελεί ένα αποτελεσματικό καθαριστικό της αναπνοής, ο μαϊντανός μπορεί επίσης να αποτρέψει τον καρκίνο του στήθους (τουλάχιστον σύμφωνα με εργαστηριακές μελέτες και μελέτες σε πειραματόζωα, που μπορεί να μην έχουν ίδια αποτελεσματικότητα και στον άνθρωπο. Το φλαβονοειδές του συστατικό, η απιγενίνη, μείωση τη συχνότητα όγκων στο στήθος σε πειραματόζωα και εξάλειψε την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων από ανθρώπινο μαστό (CancerPrevRes [Phila], 2011; 4: 1316-24).
Κύμινο
Μία πρόσφατη μελέτη σε πειραματόζωα ανέφερε ότι το κύμινο “μειώνει το στρες, έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες και βελτιώνει τη μνήμη” (PharmBiol, 2011; 49: 702-8). Όμως, και πάλι αυτά τα αποτελέσματα δεν είναι απαραίτητο ότι έχουν την ίδια ακριβώς επίδραση και στους ανθρώπους.
Κόλιανδρος
Αυτό το βότανο μπορεί να βοηθήσει στην αποτοξίνωση του σώματος. Ο ερευνητής Δρ Γιοσιάκι Ομούρα ανακάλυψε ότι οι ασθενείς απέβαλλαν περισσότερες τοξίνες όταν έπιναν μία σούπα που περιείχε αυτό το βότανο. (AcupunctElectrotherRes, 1995; 20: 195-229). Επίσης, όταν οι ασθενείς που είχαν μεγάλες συγκεντρώσεις υδραργύρου στο σώμα τους, χρησιμοποίησαν κόλιανδρο (100mg τέσσερις φορές την ημέρα) εξαφάνισαν τα εναποθέματα υδραργύρου μέσα σε τέσσερις εβδομάδες (AcupunctElectrotherRes, 1996; 21: 133-60).
Ρίγανη
Σε μία μελέτη που σύγκρινε την αντιοξειδωτική δράση εννέα γνωστών βοτάνων, η ρίγανη βρέθηκε στην κορυφή, τόσο στη φρέσκια της μορφή όσο και αποξηραμένη (IntJFoodSciNutr, 2011; 62: 219-25). Μελέτες επίσης αποδεικνύουν ότι η ρίγανη έχει αντιμυκητιασικές και αντιβακτηριακές ιδιότητες (CurrMedChem, 2003; 10: 813-29).
Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό HOLISTIC LIFE
